سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، روسیه و متحدان دیگر که به عنوان اوپک پلاس شناخته میشوند، بیش از ۴۰ درصد از ۱۰۰ میلیون بشکه در روز تولید جهانی را تولید می کنند. این گروه از طریق سیاست تولید خود، نفوذ قدرتمندی روی قیمتهای جهانی نفت دارد.
اوپک پلاس سطح قیمت مورد ترجیح خود را علنا ابراز نمیکند. مقامات ارشد در عربستان سعودی و روسیه در هفتههای اخیر اعلام کردهاند که سیاست این گروه به تضمین برابری عرضه جهانی نفت با تقاضا متمرکز است نه دفاع از یک قیمت خاص.
یک منبع آگاه در اوپک پلاس به رویترز گفت تمرکز ما واضح است: بررسی تعادل عرضه و تقاضا طی یک مدت بیشتر از یک سال و اقلا یک سال و نیم. عوامل متغیر زیادی خارج از کنترل وجود دارند که یکی از این موارد کووید در سال ۲۰۲۰ و بحران مالی سال ۲۰۰۸ بوده است. بنابراین ما باید محتاط بمانیم.
یکی از عوامل کلیدی تعادل عرضه و تقاضا، قیمت است. هنگامی که تقاضا از عرضه فراتر میرود، قیمتها افزایش پیدا میکند و بالعکس. اظهارات اعضای این گروه اوپک و این که آیا عرضه را افزایش یا کاهش می دهند، نشان میدهد این تولیدکنندگان چه چیزی را بازده معقول برای نفت خود میدانند.
سه منبع دولتی و تحلیلگران به رویترز گفتند: سیگنالهای اخیر نشان میدهد که سطح قیمت مورد ترجیح برای نفت برنت، حدود ۹۰ تا ۱۰۰ دلار در هر بشکه است.
این سطح قیمت، بالاتر از سطح قیمت قبلی ۷۵ دلار است که ناظران اوپک پلاس به عنوان قیمتی که این گروه مایل است مشاهده کند، تخمین زده بودند.
نفت در طول سه ماهه دوم بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ دلار در هر بشکه معامله شد که باعث نگرانی دولتها در بسیاری از کشورهایی شد که با رشد کم سابقه نرخ تورم دست و پنجه نرم میکردند.
آمریکا در اعمال نفوذ بر عربستان و تولیدکنندگان دیگر برای افزایش بیشتر تولید نفت و کنترل رشد قیمتها در یک سال گذشته، پیشتاز بوده است. اما تولیدکنندگان بزرگ نفت شامل عربستان سعودی در هفتههای اخیر اظهاراتی را مطرح کردند تا از قیمتهای نفت که در بحبوحه ضعیف شدن دورنمای اقتصاد جهانی و تقاضا برای سوخت، به حدود ۹۰ دلار نزول کردند، حمایت کند.
این اظهارات با تصویب کاهش تولید نفت اوپک به میزان ۱۰۰ هزار بشکه در روز در اکتبر به اوج خود رسید که بسیاری از تحلیلگران، آن را به عنوان سیگنالی توصیف کردند که این گروه میخواهد از قیمتها در بالای ۹۰ دلار در هر بشکه دفاع کند.
قیمت نفت همسو با افزایش هزینههای مواد و تورم افزایش پیدا کرده است.
به گفته یک منبع دیگر مطلع از مباحث دولت عربستان، قیمت نفت همسو با افزایش هزینههای مواد و تورم، بالا رفته است؛ عواملی که ملزم میکنند تولیدکنندگان درآمد بالاتری از نفت داشته باشند تا بودجه های خود را متعادل کنند.
یکی از این سه منبع آگاه به رویترز گفت: قیمت نفت نفت در ۱۲۰ تا ۱۳۰ دلار، قیمت پرریسکی است و عربستان میخواهد از آن جلوگیری کند. اما قیمت نفت در ۱۰۰ دلار تاثیر زیادی بر اقتصاد جهانی ندارد و عربستان سعودی از این قیمت راضی خواهد بود.
اگرچه اکثر تولید کنندگان اوپک پلاس به درآمد نفتی متکی هستند و برای متعادل کردن بودجه خود، به سطح قیمت مختلفی نیاز دارند، عربستان سعودی و روسیه سقف قیمت رسمی ندارند. مقامات سعودی هرگز آشکارا درباره یک هدف قیمت یا تمایلشان برای یک قیمت مورد نظر سالهاست که آشکارا صحبت نکردهاند.
درآمد بادآورده نفتی
خزانه کشورهای نفتی شامل عربستان سعودی، با ریزش قیمت نفت در اوج بحران پاندمی کووید در سال ۲۰۲۰ خالی شد. قیمتهای بالا کمک کرد آنها بتوانند دوباره خزانههای خود را پر کنند.
صندوق بینالمللی پول در آوریل پیشبینی کرد قیمت نفت سربهسر عربستان سعودی (قیمتی که در آن بودجه اش را متعادل خواهد کرد) ۷۹ دلار و ۲۰ سنت در هر بشکه است. عربستان سعودی قیمت نفت سر به سری که در نظر گرفته را اعلام نکرده است.
کارن یونگ از موسسه خاورمیانه در واشنگتن میگوید: قیمت بالای ۱۰۰ دلار، یک ثروت سرشار برای این کشور است. تصور میکنم سطح قیمت مطلوب، بالای ۸۰ دلار است اما سیاست مالی منعطف است.
نفت در ۱۰۰ دلار همچنین برای شرکتها در سراسر جهان به منظور حفظ سطح سرمایه گذاری مطلوب و تضمین تداوم برابری عرضه با تقاضا ضروری است.
حتی پس از کاهش قیمت نفت به ۹۰ دلار، نفت نسبتا گران مانده است. نفت برنت که از سال ۲۰۱۴ پایین این سطح معامله نشده بود، تنها در فوریه به بالای ۹۰ دلار بازگشت.
تخفیفهای روسی
روسیه انگیزه های متفاوتتری نسبت به عربستان سعودی برای قیمت نفت مطلوب خود دارد. این کشور امسال مجبور شده است نفت خود را با تخفیف نسبت به قیمتهای پایه به خریداران در آسیا عرضه کند زیرا اروپا و آمریکا واردات نفت روسیه را ممنوع کرده را به تلافی جنگ در اوکراین ممنوع یا بایکوت کرده اند.
به گفته یک منبع صنعتی آشنا از تفکرات روسیه، روسیه نفت کمتر از ۱۰۰ دلار را نمیخواهد تا این تخفیفها را جبران کند. الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه، ایده که هرگونه تبانی قیمتی وجود دارد را رد کرده و ماه جاری گفت: ما درباره ساختار قیمت صحبت نمیکنیم اما درباره کافی بودن عرضه به بازار حرف میزنیم تا از یک سو عرضه مازادی وجود نداشته باشد و از سوی دیگر کمبودی ایجاد نشود.
اوپک در گذشته تلاشهای مختلفی برای حفظ قیمتها در یک سطح خاص انجام داده است. در سال ۲۰۰۹ این گروه به مکانیزمی برای حفظ قیمت نفت بین ۲۲ تا ۲۸ دلار متوسل شد. هنگامی که قیمتها چند سال بعد به بیش از ۲۸ دلار افزایش یافت، این مکانیزم را رها کرد.
همچنین عربستان سعودی و اوپک در گذشته به دفعات مختلف موافق نفت ۱۰۰ دلاری بودند. عربستان سعودی برای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ از نفت ۱۰۰ دلاری استقبال کرد و مقامات سعودی در سال ۲۰۱۸ در دیدارهای خصوصی اظهار کردند که نفت ۸۰ تا ۱۰۰ دلار مطلوب است.
چنین تمایلاتی پس از تحولاتی شامل رونق نفت شیل آمریکا، افزایش مازاد عرضه نفت در بازار جهانی و ریزش قیمتها و همچنین سقوط قیمتها در دوران پاندمی کووید که آنها را غیرواقع گرایانه کرد، تعدیل شدند.
اکنون عرضه محدود دوباره از قیمتها پشتیبانی کرده است. رشد نفت شیل از فهرست نگرانیهای اوپک خارج شده و پیش بینی کنندگان، همچنان رشد قوی تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۳ را با وجود رشد اقتصادی ضعیف و نگرانیها نسبت به وقوع رکود، پیش بینی می کنند.
بر اساس گزارش رویترز، تاماس وارگا، از شرکت کارگزاری نفت پی وی ام با اشاره به نفت برنت، می گوید اوپک پلاس به دنبال نفت با قیمت حداقل ۹۰ دلار است.