خشکسالی، کاهش نزولات آسمانی و به تبع آن کاهش منابع آبی در یک دهه اخیر باعث بروز مشکلات جدی در حوزه تامین آب شرب شهروندان کرمانشاهی شده و اوج این کمبود و افت فشار را در تابستان سال ۱۴۰۰ شاهد بودیم که موجب نارضایتی مردم شد.
سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در مجموع ۲۹۷ میلیمتر باران در سطح این استان بارید که نسبت به سال قبل از آن ۳۴ درصد کاهش داشت و در نهایت منجر به کاهش ۶۰ درصدی روان آب‌ها و کاهش ۷۰ درصدی آب چشمه‌ها در کرمانشاه شد و این کاهش منجر به قطعی ها و افت فشار مکرر آب در کلانشهر کرمانشاه گردید.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا است. این استان ۵۴۰ هزار مشترک آب دارد که از این تعداد بیش از ۳۰۰ هزار مشترک مربوط به کلانشهر یک میلیون نفری کرمانشاه است.
سد مخزنی گاوشان با ۵۵۴ میلیون مترمکعب ظرفیت در ۴۵ کیلومتری جنوب سنندج و حدود ۸۰ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه قرار دارد. مخزن این سد ۳۳۲ میلیون مترمکعب است. این سد با هدف تامین آب شرب کرمانشاه به مقدار ۶۳ میلیون مترمکعب در سال و تامین آب ۳۰ هزار هکتار اراضی زراعی پایاب به بهره برداری رسیده است.
با استقرار دولت سیزدهم در تابستان سال گذشته و به دنبال ایجاد شرایط بحرانی تامین آب شهر کرمانشاه، ساماندهی پروژه انتقال آب از سد گاوشان به صورت جدی در دستور کار قرار گرفت و در قدم اول ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار به آن اختصاص یافت و به دستور استاندار کرمانشاه قرارگاه عملیاتی آبرسانی نیز برای آن تشکیل گردید و به صورت مستمر تشکیل جلسه داد که خوشبختانه در هفته دولت امسال به بهره‌برداری رسید.
نمایی از سد گاوشان
از تشکیل قرارگاه عملیاتی تا برخورد صادقانه و مردمی استاندار
آیین بهره برداری از فاز اضطراری تصفیه خانه غدیر(فاز اول طرح بزرگ آبرسانی به شهر کرمانشاه از سد گاوشان) روز دوشنبه ۷ شهریور با حضور بهمن امیری‌مقدم، استاندار کرمانشاه برگزار شد. مراسمی که می توانست حدود سه ماه پیش انجام شود؛ زمانی که زحمات چند ماهه استاندار و قرارگاه آبرسانی استان به نتیجه رسید و تصفیه خانه غدیر ۱۵۰۰ لیتر در ثانیه به ورودی شبکه آب شرب شهر کرمانشاه اضافه و آتش بحران آبی در کلانشهر بیش از یک میلیون نفری غرب کشور را خاموش کرد. این خدمت آنقدر حساب شده بود که شاید بسیاری از شهروندان حتی مطلع نشدند، کرمانشاه در یک تنش آبی بی سابقه قرار گرفته و مهمترین منابع آب شرب آن خشک شده یا به سمت خشکی می رود. از چشمه های سراب قنبر گرفته تا طاق بستان.
«بهمن امیری‌مقدم» استاندار کرمانشاه اما حاضر نشد آن روز برای این طرح بزرگ ۱۰۰ میلیارد تومانی مراسم بهره برداری و افتتاح بگیرد. او در مقابل اصرار برخی برای برگزاری مراسم و تبلیغ گفت: «بگذارید ابتدا طعم شیرین این خدمت زیر زبان مردم مزه کند و اگر موفق شدیم مشکلات آب شرب کلانشهر کرمانشاه را کمتر کنیم و جلوی تکرار تابستان تلخ گذشته را بگیریم، آن وقت مراسم می گیریم و اطلاع رسانی می کنیم.» این سخنان استاندار کرمانشاه در خرداد امسال بود.
از آن تاریخ تاکنون روز به روز سطح منابع آبی زیرزمینی پایین تر رفته و بر تنش آبی منطقه اضافه شده. کرمانشاه گرمای کم سابقه ای را هم تجربه کرده است اما در حالی که در برخی استان های همسایه مردادی پرحادثه و قطعی گسترده آب را شاهد بوده ایم، شهر کرمانشاه شاهد کمترین تنش آبی بوده است. در برخی شهرها حتی کار به اعتراض و تجمعات خیابانی مردم کشید اما کرمانشاه با وجود کاهش شدید بارندگی و گرمای بی سابقه کمترین مشکل را تجربه کرد و اجازه نداد وضعیت تابستان ۱۴۰۰ تکرار و خاطرات زجرآور آن زنده شود.
در تابستان گذشته بسیار پیش آمد که برق و آب شهروندان کرمانشاهی همزمان قطع می شد و زندگی بسیاری ها فلج؛ نه آب بود، نه وسیله سرمایشی و نه امکان خروج از خانه(باتوجه به از کار افتادن آسانسور و درهای برقی پارکینگ). صنعت استان در خاموشی گیر افتاده بود و کرکره برقی مغازه‌ها هم بالا نمی رفت.
اکنون که بیش از ۲ ماه از تابستان با آرامش نسبی در شبکه آب شرب و بدون قطعی برق طی شده، شاید فرصت مناسبی برای بیان خدمت بزرگی بود که این تابستان آرام را رقم زد. البته حتی در مراسم آیین بهره برداری از فاز اضطراری تصفیه خانه غدیر هم استاندار حاضر نشد از عنوان «افتتاح» برای طرح استفاده کند. در حالی که بر روی بنر مراسم از کلمه افتتاح استفاده شده بود، استاندار کرمانشاه صادقانه پشت تریبون اعلام کرد که مراسم امروز آیین «بهره برداری» است نه افتتاح. او گفت: افتتاح را زمانی انجام می دهیم که پروژه به صورت کامل تکمیل شده باشد.
امیری‌مقدم گفت که این آیین بهره برداری هم صرفا برای اطلاع رسانی و بیان وضعیت و خدمات صورت گرفته برگزار شده و ما نمی خواهیم با موضوع خدمت رسانی به مردم، کار نمایشی و تبلیغاتی انجام دهیم.
به گفته او، در سفر رئیس جمهور به کرمانشاه با دستور دکتر رئیسی برای تکمیل این پروژه، ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته و در حال تزریق به طرح است که با اتمام آن، امکان انتقال ۲ هزار لیتر آب در ثانیه به شهر کرمانشاه فراهم می شود و به این ترتیب بخش مهمی از مشکلات حاد آب شرب شهروندان کرمانشاهی برای همیشه حل خواهد شد.
شاید اگر استاندار کرمانشاه دنبال شوآف و نمایش بود، از همان خرداد ماه، پروژه بزرگ تصفیه خانه غدیر را تبدیل به یک نمایش بزرگ رسانه ای و تبلیغاتی می کرد و برای هر بخش از آن یک مراسم افتتاح می گرفت. او اما تاکید دارد که «دوران نمایش و تبلیغ بدون عمل» گذشته و اکنون فصل کار و خدمت و نوکری مردم است.
بهره‌برداری از فاز اضطراری آب شرب شهر کرمانشاه حاصل یک کار جهادی است
استاندار کرمانشاه، بهره‌برداری از فاز اضطراری تصفیه‌خانه آب شرب شهر کرمانشاه را محصول یک کار جهادی دانست و گفت: با تکمیل این پروژه، بخش زیادی از معضل دیرینه آب شرب این شهر حل می‌شود.
امیری‌مقدم» افزود: در بدو ورود به استان، شهر کرمانشاه با مشکلات بسیار بزرگی در حوزه تامین آب شرب روبرو بود و باتوجه به این شرایط در همان روزهای اول قرارگاه عملیاتی آب شرب را در کرمانشاه تشکیل دادیم.
استاندار کرمانشاه از برگزاری ۴۲ نشست کاربردی و عملیاتی برای حل مشکل آب شرب شهر کرمانشاه در قالب این قرارگاه عملیاتی خبر داد و گفت: بهره‌برداری از طرح فاز اضطراری آبرسانی به شهر کرمانشاه یکی از برکات این قرارگاه جهادی و عملیاتی است و اگر این اتفاق نمی افتاد مردم همانند سال گذشته دچار مشکلات چه بسا بزرگتری در تامین آب می‌شدند.
وی اما از ضعف فرهنگ سازی در حوزه مصرف آب انتقاد جدی کرد و گفت: متاسفانه فرهنگ استفاده بهینه از آب در کشور و استان نامناسب است و اگر این فرهنگ غلط اصلاح نشود، نسل آینده با مشکلات بسیار حادی روبرو می شود.
وی یادآور شد: متاسفانه به دلیل خشکسالی شدید، منابع تامین آب شرب شهر مانند سراب قنبر و تاق بستان در وضعیت بدی است و اگر این طرح اضطرای تامین آب شرب اجرا نمی شد، شهروندان در تابستان امسال با مشکلات بسیاری روبرو بودند.
امیری مقدم همچنین بر ضرورت تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز تاکید کرد و گفت: بخش مهمی از مشکلات حوزه آب به برداشت های بی رویه از منابع آب زیرزمینی باز می گردد و باید هرچه سریع تر این وضعیت ساماندهی شود.
رفع مشکلات آب شرب مورد نیاز مردم کرمانشاه با بهره‌برداری از این ابرپروژه
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه در ارتباط با جزئیات این پروژه و وضعیت کیفیت آب ورودی به شهر کرمانشاه، آب سد گاوشان را یکی از با کیفیت‌ترین آبهای کشور دانست و گفت: پروژه عظیم آبرسانی از سدگاوشان به کرمانشاه سال ۱۳۸۹ با عملیات اجرایی احداث خط لوله انتقال آن شروع شد که در یک اقدام جهادی طی ۲ سال حدود ۷۳ کیلومتر خط لوله انتقال آن احداث و سال ۱۳۹۱ حدود ۱.۲ مترمکعب آب آن وارد تصفیه خانه شهید نظری شد و این روند تا سال ۱۴۰۰ ادامه داشت.
«محمودرضا شهلایی» افزود: سال ۱۴۰۰ باتوجه به کمبود آب شرب در شهر کرمانشاه با دستور استاندار، قرارگاه عملیاتی آبرسانی به شهر کرمانشاه تشکیل شد و در این جلسات تصمیم گرفته شد که لوله خط انتقال آب از سد گاوشان به کرمانشاه را تعمیر کنیم، اما از آنجایی که حجم قابل توجهی از آب شهر توسط سد گاوشان تامین می شد، برای همین کار دشواری بود و در نهایت آب سراب تاق بستان را بصورت موقت جایگزین آن کردیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان کرمانشاه با بیان اینکه تنها در مدت ۲۵ روز با یک کار جهادی ۷۳ کیلومتر خط لوله انتقال آب سد گاوشان به کرمانشاه تعمیر شد، افزود: در این رابطه برخی از پیمانکاران بومی استان نیز بدون هیچ چشمداشتی به ما کمک کردند.
وی ادامه داد: از طرفی تلاش کردیم که تصفیه خانه غدیر را تکمیل و تجهیز کنیم تا وارد مدار شود که برای راه اندازی فاز اضطراری آن به اعتبار زیادی نیاز بود که با حمایت استاندار کرمانشاه حدود ۱۰۰ میلیارد تومان به این پروژه اختصاص پیدا کرد و توانستیم در مدت کوتاهی کار تجهیز و راه اندازی فاز اضطراری آن را انجام دهیم.
شهلایی اظهار کرد: تصفیه خانه غدیر در بلند مدت و تا افق سال ۱۴۱۵ حدود ۶۳ میلیون متر مکعب از آب شرب شهر کرمانشاه را به میزان ۲ متر مکعب در ثانیه تامین خواهد کرد.
وی با بیان اینکه این پروژه در قالب طرح عظیم آبرسانی به شهر کرمانشاه از سد گاوشان اجرا شده است، عنوان کرد: خط انتقال ۷۳ کیلومتری، تصفیه خانه غدیر، مخازن داخل شهر، خطوط بین مخازن و ایستگاه های پمپاژ از پروژه های زیر مجموعه این طرح بزرگ هستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمانشاه با بیان اینکه آب ورودی به این تصفیه خانه از سد گاوشان است، گفت: آب انتقالی از سد گاوشان در نزدیکی شهر کرمانشاه وارد تصفیه خانه غدیر می شود و ۲.۳ دهم متر مکعب بر ثانیه خروج آب از این تصفیه خانه خواهیم داشت.
وی در ادامه با بیان اینکه طرح بزرگ آبرسانی به سد گاوشان باید در مدت ۲ سال تکمیل شود، عنوان کرد: در سفر رئیس جمهور به استان حدود ۸۰۰ میلیارد تومان به این طرح اختصاص پیدا کرد، اما برای تکمیل کامل آن به حدود ۱۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه در خصوص اهمیت این پروژه هم گفت: طی یکسال گذشته کرمانشاه پس از ایلام دومین استان کشور از نظر کاهش بارش ها بوده که در سال‌جاری این میزان ۱۸۴ و در سال گذشته هم ۱۸۵ میلیمتر بوده است، یعنی تنها طی دو سال اخیر حدود ۸۰ درصد از منابع آبهای سطحی و ۷۰ درصد از منابع آبهای زیرزمینی استان افت پیدا کرده که این مسئله روی تامین آب شرب شهری هم تاثیرات زیادی می گذارد.
وی عنوان کرد: با این حال، با اجرای این پروژه بخش قابل توجهی از آب شرب مورد نیاز شهر کرمانشاه را تامین خواهیم کرد که نشان از درایت مسئولان استانی دارد.
دولت سیزدهم ثابت کرد با کار جهادی و تزریق به موقع اعتبارات می توان کارهای بزرگی کرد و به دغدغه ها و مطالبات به حق مردم از جمله تامین آب پاسخ داد.
