شوکهایی که پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین به بازارهای انرژی وارد شد، به معنای آن است که جهان، وابستگی بیشتر و بیشتری به زغال سنگ که به عنوان کثیفترین سوخت فسیلی شناخته میشود، پیدا کرده است. و با افزایش تقاضا و قیمتها به بالاترین رکورد همه زمانها، سود بزرگترین تولیدکنندگان زغال سنگ، فربهتر شده است.
شرکت گلنکور اعلام کرد درآمد واحد زغال سنگ این شرکت در نیمه اول امسال، تقریبا ۹۰۰ درصد افزایش پیدا کرده و به ۸.۹ میلیارد دلار رسیده که بیش از درآمد کل سال شرکتی مانند استارباکس یا نایک بوده است. سود شرکت کول ایندیا سه برابر شده است و شرکتهای چینی که بیش از نیمی از زغال سنگ جهان را تولید میکنند، شاهد رشد بیش از دو برابری درآمدشان در نیمه اول سال ۲۰۲۲ بودند که مجموعا به ۸۰ میلیارد دلار رسید.
این سودهای هنگفت، پرداخت سودهای بزرگ به سرمایهگذاران را به دنبال خواهد داشت. اما خلاصی از سوزاندن زغال سنگ را برای جهان دشوارتر خواهد کرد زیرا تولیدکنندگان برای تولید بیشتر، تلاش کرده و سرمایه گذاری در معادن جدید را افزایش میدهند. اگر زغال سنگ بیشتری استخراج و سوزانده شود، احتمال محدود نگه داشتن افزایش گرمایش جهانی به کمتر از یک و نیم درجه، را بیش از پیش کمتر میکند.
این یک تحول قابل ملاحظه برای صنعتی است که سالها گرفتار بحران اگزیستانسیالیستی شده بود زیرا جهان تلاش میکرد برای کند کردن روند گرمایش جهانی، به سوی استفاده از سوختهای پاکتر حرکت کند. بانکها متعهد شدند به فاینانس پروژههای جدید خاتمه دهند و شرکتها به سرمایه گذاری در معادن و نیروگاههای زغال سوز خاتمه دادند. نوامبر گذشته، سران جهان به توافق برای پایان استفاده از زغالسنگ نزدیک شده بودند.
اما همه این تلاشها اکنون به موفقیت تولیدکنندگان زغال سنگ کمک کرده است زیرا عدم سرمایه گذاری، میزان عرضه را محدود کرده است و تقاضا برای زغال سنگ با تلاش اروپاییها برای رهایی از وابستگی به واردات روسیه از طریق واردات بیشتر زغال سنگ دریابرد، بالاتر رفته است. قیمت زغال سنگ در بندر نیوکاسل استرالیا که قیمت پایه آسیایی محسوب میشود، در ژوییه به رکورد بالایی صعود کرد. تاثیر این وضعیت، روی سود معدنکاران زغال سنگ، مبهوت کننده بوده است و سرمایه گذاران اکنون در حال بهره بردن از این سودهای هنگفت هستند. درآمد خیره کننده گلنکور به این شرکت اجازه داد سود پرداختی به سهامداران را امسال ۴.۵ میلیارد دلار دیگر افزایش دهد.
گوتام آداتی، پولدارترین مرد آسیا، از تلاش هند برای واردات میزان بیشتری زغال سنگ، استفاده برده و درآمد شرکتش “آدانی اینترپرایز”، تحت تاثیر قیمتهای بالاتر زغال سنگ، بیش از ۲۰۰ درصد در مدت سه ماه منتهی به ۳۰ ژوئن، افزایش پیدا کرد.
تولیدکنندگان آمریکایی هم سود هنگفتی درو کرده اند و بزرگترین تولیدکنندگان این کشور شامل آرچ ریسورسز و پیبادی انرژی اعلام کرده اند تقاضا در نیروگاههای اروپایی به حدی قوی است که بعضی از مشتریان، زغال سنگی میخرند که معمولا در فولادسازی استفاده میشود.
حامیان زغال سنگ میگویند این سوخت، بهترین راه برای فراهم کردن برق ارزان و مطمئن به خصوص در کشورهای در حال توسعه مانده است. با وجود توسعه عظیم انرژی تجدیدپذیر، زغال سنگ محبوبترین راه برای تولید برق در جهان مانده و منبع تولید ۳۵ درصد از کل برق جهان است.
در حالی که تولیدکنندگان غربی، از قیمتهای بالای کم سابقه بهره میبرند، کشورهای مصرف کننده بزرگ نظیر هند و چین، همچنان برنامههای رشد را دنبال میکنند.
دولت چین صنعت زغال سنگ را مامور کرده است ظرفیت تولید را امسال به میزان ۳۰۰ میلیون تن افزایش دهد و بزرگترین تولیدکننده دولتی این کشور اعلام کرده است که سرمایه گذاری در توسعه تولید را در پی سود کم سابقه، بیش از نیمی افزایش خواهد داد.
شرکت “کول ایندیا” هم احتمالا تحت فشار دولت برای انجام اقدامات بیشتر به منظور تامین تقاضای نیروگاههای برق و صنعت سنگین، بخش زیادی از درآمدش را برای سرمایه گذاری در معادن جدید استفاده خواهد کرد.
چین و هند در کنفرانس اقلیمی سال گذشته سازمان ملل متحد در گلاسکو با یکدیگر تلاش کردند زبان بیانیه اقلیمی جهانی را که خواستار حذف کامل استفاده از زغال سنگ بود را تعدیل کنند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، در آن زمان، عده کمی پیش بین میکردند این سوخت تا چه حد گران خواهد شد. درست یک سال پیش، بزرگترین شرکتهای معدنی بین المللی جهان بجز گلنکور، در حال عقب نشینی کامل از زغال سنگ بودند و به این نتیجه رسیده بودند که سوددهی ناچیز، ارزش روبرو شدن با فشارهای فزاینده سرمایه گذاران و کنشگران اقلیمی را ندارد. هنگامی که شرکت انگلو امریکن، کسب و کار زغال سنگ خود را جدا کرد و آن را به سهامداران فعلی داد، شرکت “بوتمن کپیتال” اعلام کرد کسب و کار جدید، هیچ ارزشی ندارد. در عوض سهامی که اکنون به عنوان “تانگلا ریسورسز” شناخته می شود، بیش از ۱۰۰۰ درصد از زمان عرضه شدن در ژوئن سال ۲۰۲۱، رشد کرده و درآمد شش ماهه به ازای هر سهم، حدود ۲۰ برابر افزایش پیدا کرده است.