هنگامی که دولت ترامپ، نفت ونزوئلا و ایران را هدف تحریم قرار داد، چین بدون توجه به اخطارهای مکرر مقامات واشنگتن و حتی تحریمهای ثانویه، به بزرگترین خریدار نفت این کشورها تبدیل شد.
اکنون چین به خریدار بزرگ نفت روسیه تبدیل شده که هدف تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفته است و به این ترتیب، در حالی که قیمت نفت برای اکثر کشورهای جهان افزایش پیدا کرده است اما برای چین کاهش پیدا میکند.
بلومبرگ هفته جاری گزارش کرد ایران برای رقابت با روسیه در بازار چین، قیمت فروش نفت خود را کاهش داده است. بازار چین که بزرگترین بازار نفت ایران است و حتی در دوران تحریمها، به خرید نفت از تهران ادامه داد، برای ایران حائز اهمیت به شمار میرود.
واندانا هری، موسس شرکت واندا اینسایتس در سنگاپور در این باره به بلومبرگ گفته بود: تنها رقابت میان نفت ایرانی و روسی ممکن است به چین ختم شود که کاملا به سود پکن خواهد بود. این مسئله تولیدکنندگان خلیج فارس که شاهد تصرف بازارهای ارزشمند توسط نفت بسیار ارزان هستند را ناخشنود خواهد کرد.
این صحبتها شاید به احتمال اختلاف درون اوپک پلاس اشاره میکند اما مدتی طول خواهد کشید تا این اختلاف نمود پیدا کند. در این بین، ایران قیمت نفت خود را به میزانی تعیین کرده است تا با محمولههای نفت اورال که قرار است در اوت به چین تحویل داده شوند، برابری کند.
پیش از جنگ در اوکراین، نفت ایران با چهار تا پنج دلار تخفیف در هر بشکه عرضه می شد. گریدهای نفت سبک ایران و نفت سنگین ایران با نفت اورال قابل مقایسه هستند.
خریداران اصلی نفت روسیه و ایران، پالایشگاههای خصوصی چین هستند که عرضه ارزان برای آنها مهم است. این پالایشگاهها با مقرراتی که پیرامون صادرات سوختها وجود دارد، برخلاف پالایشگاههای دولتی، محدودیت دارند و سهمیه برای صادرات سوختها به بازارهای خارجی که قیمتها به دلیل کمبود عرضه افزایش پیدا کرده است، ندارند. در عوض، این پالایشگاهها بازار داخلی را تامین میکنند و در ماههای اخیر که قرنطینههایی برای مقابله با شیوع کووید اجرا شده است، ضرر کردهاند.
حتی پیش از تحریم شدن نفت روسیه، چین نفت ایران و ونزوئلا را خریداری میکرد و شاید اکنون که روسیه به جمع صادرکنندگان نفت تحت تحریم پیوسته، پکن به نفت بیشتری دسترسی پیدا میکند.
مفسران و تحلیلگران صنعت نفت می گویند روسیه ممکن است از مارس نتواند همه نفتی که پیش از جنگ اوکراین به اروپا میرفت را به خریدار دیگری عرضه کند اما این مسئلهای نیست که چین را نگران کند. چین بزرگترین خریدار نفت تحریمی بوده است؛ در حالی که رئیس جمهور آمریکا مجبور شده است به خاورمیانه سفر کند تا از تولیدکنندگان نفت این منطقه بخواهد نفت بیشتری تولید کنند.
موضوع مهمتر این است که همزمان با ادامه واردات نفت از روسیه، ایران و ونزوئلا به چین، احتمال زیادی وجود دارد که سفر بایدن به عربستان سعودی به تولید بیشتر نفت این کشور منجر نشود زیرا این کشور با محدودیت مازاد ظرفیت تولید روبرو شده است.
این خبر که عربستان سعودی و امارات متحده عربی ممکن است برخلاف برآورد سازمانهایی مانند آژانس بین المللی انرژی و اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ظرفیت مازاد تولید چندانی نداشته باشند، نخستین بار توسط رویترز منتشر شد و بازار نفت را شوکه کرد و نگرانیها نسبت به عدم افزایش کافی عرضه نفت در آینده نزدیک را شدیدتر کرد.
قیمتهای نفت به روند رشد خود ادامه داده است اما نگرانیهای رو به رشد نسبت به وقوع رکود اقتصاد جهانی و گران شدن سوخت در اروپا و آمریکای شمالی، مانع صعود بیشتر قیمتها شده است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، قیمت سوخت در چین، پس از چند ماه افزایش، در حال حاضر رو به کاهش است و در مقایسه با افزایش قیمتهای سوخت در آمریکا و اتحادیه اروپا، افزایش قیمت سوخت در چین، کاملا جزئی بوده است که مسلما با واردات نفت تحریمی از ونزوئلا، ایران و روسیه بیارتباط نیست.