امکان ایجاد یک هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی بر روی دریاچه سدها
«محمدعلی رمضانی» افزود: در حال حاضر یک نیروگاه فتوولتائیک شناور کوچک مقیاس در پتروشیمی مهاباد با بهره‌گیری از توانمندی داخل در تولید سازه شناور به بهره‌برداری رسیده است.
وی ادامه داد: در بیشتر مناطق قابل سکونت و شهرها که مصرف کننده برق هستند، قیمت زمین برای ساخت مزرعه خورشیدی بسیار بالا است و در حال حاضر مزارع بزرگ خورشیدی در بیابان با کیلومترها فاصله از مناطق مسکونی واقع شده‌اند و اکثرا نیازمند به سرمایه‌گذاری کلان در خطوط و تجهیزات انتقال برق از مناطق بیابانی به محل مصرف هستند. همچنین طوفان‌های بیابانی که غیرقابل پیش‌بینی است می‌توانند صفحات خورشیدی را با گرد و غبار غلیظ بپوشاند که کارایی آنها را به شدت کاهش می‌دهد.
رمضانی خاطرنشان ساخت: با توجه به هزینه بالای زمین در مجاورت شهرها و هزینه بالای انتقال برق از مناطق بیابانی، مزارع خورشیدی شناور در دنیا به آرامی در حال افزایش است. این نیروگاه‌ها روی کانال انتقال آب، مخازن سدها و دریاچه‌ها احداث می‌شوند.
معاون فنی و مهندسی سازمان ساتبا خاطرنشان کرد: مزیت قابل‌توجه نیروگاه‌های خورشیدی شناور روی سدها و دریاچه‌ها، عدم استفاده از فضای زمین است که می‌توان از این فضا برای دیگر کاربری‌ها همچون کشاورزی و یا ساخت و ساز و همچنین از تجهیزات انتقال برق موجود در دریاچه سدهای دارای نیروگاه برق آبی بهره گرفت.
وی ادامه داد: مزیت دیگر نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتائیک، استفاده از اثر سرمایشی آب است که می‌تواند عملکرد پنل خورشیدی را ۵ تا ۱۰ درصد بهبود بخشد. در گذر زمان، این امر باعث کاهش چشمگیر هزینه تولید برق خورشیدی می‌شود.
رمضانی، دیگر مزایای بالقوه، کاهش مشکل سایه‌اندازی، کاهش فعالیت‌های عمرانی، کاهش تبخیر آب، بهبود کیفیت آب و کاهش رشد جلبک‌ها عنوان کرد و گفت: کاهش تبخیر آب با توجه به اقلیم گرم و خشک ایران و تنش آبی در اکثر نقاط کشور، مهم‌ترین مزیت این نوع نیروگاه‌ها در ایران است.
این مقام مسوول ادامه داد: پتانسیل زیادی در سراسر جهان برای عملکرد ترکیبی و یکپارچه‌سازی نیروگاه‌های برق آبی و فتوولتائیک شناور وجود دارد، به طور معمول در فصول خشک جریان آب کمتر و مدت زمان تابش خورشید زیاد است و برعکس آن در فصول پر بارش رخ می‌دهد.
وی افزود: ترکیبی از این دو نوع نیروگاه می‌تواند تاثیر تغییرات فصلی در تولید برق را کاهش دهد. علاوه بر این تغییرات ناگهانی در تولید نیروگاه فتوولتائیک که ناشی از سایه‌اندازی ابرها را می‌توان تا حد زیادی با توربین‌های آبی پاسخ سریع داد و یک سیستم ترکیبی روزانه فتوولتائیک و شبانه برق‌آبی داشت. در سیستم‌های ترکیبی، مخزن سد اساساً به عنوان یک ذخیره‌گاه غول‌پیکر برای نیروگاه فتوولتائیک به‌شمار می‌آید.
معاون فنی و مهندسی ساتبا درباره هزینه‌های این سیستم‌های خورشیدی شناور، گفت: با توجه به میزان تغییر سطح آب، نوع بستر، عمق آب و همچنین شرایط سخت آب و هوایی از قبیل وزش بادهای سنگین و امواج بلند، سیستم‌های خورشیدی شناور با چالش‌های ویژه‌ای مربوط به لنگراندازی و مهارگاه روبه‌رو هستند. از این‌رو، هزینه‌های مهندسی و ساخت نیروگاه‌های خورشیدی شناور به‌طور معمول بیش از نیروگاه‌های خورشیدی احداث شده در خشکی است.
رمضانی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، برخی ملاحظه‌های ایمنی نیز باید در نظر گرفته شود چرا که از آن‌جایی‌که سیستم‌های خورشیدی شناور با آب و الکتریسیته در ارتباط هستند، ملاحظه‌های ایمنی بیشتری مربوط به مدیریت کابل‌کشی و تست مداوم عایق‌کاری باید صورت گیرد و از سوی دیگر عدم آلایندگی آب به خصوص در مورد مخازن تامین کننده آب شرب دارای اهمیت زیادی است. بنابراین، در نظرگرفتن استانداردهای کیفی مناسب برای انتخاب تجهیزات نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتائیک شناور که قادر باشند به‌مدت ۲۵ سال عملکرد نیروگاه را در شرایط سخت محیطی، تضمین کنند و آلودگی آب به همراه نداشته باشند، ضروری و حیاتی است.
این مقام مسوول ادامه داد: در حال حاضر در کشورهای چین، هند و کره جنوبی نیروگاه‌های شناور با ظرفیت‌های چند صد مگاواتی در حال ساخت و بهره‌برداری است.
به گفته وی، توسعه سامانه‌های فتوولتائیک شناور علاوه بر استفاده از منبع انرژی پاک و عدم انتشار کربن در حفظ و نگهداری منابع آب و کاهش تبخیر تاثیرگذار است، به‌طوری که در اکثر نقاط ایران بر اثر وجود تنش آبی، استفاده از این سامانه‌ها به دلیل کاهش میزان تبخیر آب در پهنه دریاچه سدها می‌تواند جذابیت خوبی داشته باشد.
