اوایل امسال این خبر که ثروت ۱۰ ثروتمند بزرگ جهان از ابتدای شیوع پاندمی دو برابر شده و به ۱.۵ تریلیون دلار رسیده است و همزمان ۱۶۳ میلیون نفر زیر خط فقر رفتهاند، باعث حیرت و خشم جهانی شد. سازمان خیریه بین المللی آکسفام با این استدلال که ابرثروتمندان از تدابیر محرک مالی اجرا شده از سوی دولتها به شکل غیرمنصفانهای سود بردهاند، از دولتها خواست یک مالیات بر دارایی ۹۹ درصدی برای ثروت بدست آمده در دوران کرونا وضع کنند.
هیچ کشوری به درخواست آکسفام گوش نکرد اما کلمبیا، فرانسه، نروژ، اسپانیا و سوئیس درآمدهایی از مالیات بر دارایی ثروتمندان در سال ۲۰۲۰ جمع کردند. با این حال نابرابری در ثروت، گواه دیگری بر این است که ثروتمندان ثروتمندتر می شوند در حالی که فقیران فقیرتر می شوند، واقعیت دارد.
البته این گفته شاید به نسبت درست نباشد!
دقیقا شش هفته از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین می گذرد. این جنگ بزرگترین ریسک را برای اروپا به دلیل وابستگی شدید به فرآوردههای انرژی روسیه ایجاد کرده است. بانک جهانی هشدار داد که طولانی شدن این جنگ، آسیب پایداری به کشورهای دارای درآمد اندک و متوسط وارد خواهد کرد.
اما ابرثروتمندان جهان تحت تاثیر این جنگ وضعیت یکسانی نداشتهاند. از یک سو ثروتمندان انرژی آمریکا با افزایش قیمتهای نفت و گاز از زمان آغاز حمله روسیه به همسایه خود، ثروتشان ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است. هارولد هام، جفری هیلدبرند، ریچارد کیندر، جورج بروس کیزر و دانین آوارا همگی شاهد رشد دو رقمی ثروتشان در شش هفته گذشته بودهاند که به مدد صعود ارزش سهام آنها در شرکتهای بزرگ نفت و گاز بوده است. اما اکثر ثروتمندان جهان این روزها از بحران اوکراین آسیب دیدهاند.
بر اساس آمار شاخص میلیاردرهای بلومبرگ، در پی سقوط بازارهای سهام جهان از زمان حمله روسیه به اوکراین، مجموع ثروت میلیاردرهای جهان از رکورد ۱۳.۱ تریلیون دلار در سال میلادی گذشته به ۱۲.۷ تریلیون دلار نزول کرده است. ۴۰۰ میلیارد دلار از این ریزش مربوط به روسیه است و میلیاردرهای این کشور شاهد ریزش ۲۶۰ میلیارد دلاری ثروتشان به دلیل تحریمهای گسترده علیه الیگارشهای روسیه بودهاند.
اگر چه میزان کاهش ثروت ثروتمندان جهان از نظر درصدی، بزرگ نبوده است اما آمار افرادی که از فهرست ابرثروتمندان خارج شده اند، گواه از اوضاع ناگوار میدهد.
طبق گزارش سالانه مجله فوربس از رتبه بندی ثروتمندان مردم جهان، اکنون ۲۶۶۸ میلیاردر در جهان وجود دارد که ۳۲۹ نفر کمتر از یک سال پیش بوده و شامل ۳۴ میلیاردر روسی کمتر است. این کاهش شمار میلیاردرها، بزرگترین کاهش از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۹ بوده است و افت شدید در مقایسه با افزایش بیش از ۶۰۰ نفری تعداد میلیاردرها در سال ۲۰۲۱ که بازارهای سهام جهان از رکورد پایین دوران پاندمی بهبود پیدا کرده بودند را نشان میدهد.
۱۶۹ تازه وارد فهرست میلیاردرها در سال ۲۰۲۱ شامل جان فولی، مدیر شرکت پلوتون اینتراکتیو و ویتنی ولف هرد، مدیر شرکت بامبل از این جمع خارج شدند. حدود ۲۳۶ نفر هم به برای نخستین بار به این کلوب اضافه شدند.
در این بین، ایلان ماسک، مدیرعامل شرکتهای تسلا و اسپیس ایکس با ثروت ۲۱۹ میلیارد دلار که به مدد رشد ارزش سهام تسلا ۶۸ میلیارد دلار بالاتر از سال قبل بود، ثروتمندترین مرد جهان شناخته شد. ارزش تسلا ۱۴ درصد نزول کرده است اما همچنان ۵۱ درصد در ۱۲ ماه گذشته نشان می دهد که ارزش بازار این شرکت را به ۱.۱۳ تریلیون دلار می رساند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، ماسک از جف بزوس موسس آمازون جلو زده و بزوس که شاهد کاهش هفت درصدی ارزش سهام آمازون بوده، با ۱۷۱ میلیارد دلار ثروت، در رتبه دومین فرد ثروتمند جهان قرار گرفته است.