توسعه شبکه برق‌رسانی در بخش روستایی از اولویت‌های دولت در هشت سال گذشته بوده، به طوری که علاوه بر برق‌دار کردن هزاران روستای جدید، طرح بهسازی و تقویت شبکه برق سایر روستاها نیز در دستور کار قرار داشته است.
در این راستا، وزارت نیرو اعلام کرد، یکی از اصلی‌ترین محورهای مورد توجه از سوی دولت تدبیر و امید، ارائه خدمات به روستاها، آبادی‌ها و مناطق محروم و همچنین افزایش سطح کیفی خدمات ارائه شده به این مناطق است. آمارها نشان می‌دهد در پایان سال گذشته تعداد ۵۷ هزار و ۷۵۰ روستا از انرژی برق برخوردار بوده در حالی که این رقم در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تنها ۴ هزار و ۳۶۷روستا را شامل می‌شد.
صنعت برق ایران با بیش از ۲۵۰ هزار کیلومتر شبکه روستایی، وظیفه خدمت‌رسانی به جمعیت بیش از ۲۱ میلیون نفر ساکن در ۵۷ هزار و ۷۵۰ روستای کشور را بر عهده دارد.
کشور ایران از منظر برق‌رسانی روستایی جایگاه بسیار ارزنده‌ای در دنیا دارد به‌طوری که در حال حاضر ۹۹.۷ درصد از جمعیت روستاییان به انرژی برق دسترسی دارند، در حالی که میانگین برق‌رسانی روستایی در جهان نزدیک به ۷۹ درصد است. ۷۵ درصد از شبکه برق روستایی ایران طول عمر بالای ۲۰ سال دارد.
علاوه بر قدمت و فرسودگی شبکه، عدم اجرای کامل طرح‌های هادی روستایی از سوی متولیان طی سال‌های اخیر، سبب قرارگیری شبکه برق در معابر روستاها شده و مشکلاتی را برای روستاییان ایجاد کرده است.
براساس تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر اصلاح شبکه‌های فرسوده برق و هماهنگی وزارت نیرو و مجلس شورای اسلامی، همچنین با توجه به گشایش‌های ایجاد شده در تبصره‌های ۶ و ۱۵ قانون بودجه سال ۱۴۰۰، برنامه بهسازی و تقویت شبکه برق ۱۰ هزار روستا و تامین و تحویل ۲۰ هزار نیروگاه کوچک خورشیدی قابل حمل برای تامین برق عشایر کوچ‌رو همچنین برق‌رسانی به ۳۰۰ روستایی جدید و نیز تامین برق ۱۵۰ هزار متقاضی جدید ساکن در روستاها با مجموع اعتبار بالغ بر چهار هزار میلیارد تومان تدوین شده که تا پایان سال به اتمام خواهد رسید.
بهسازی شبکه برق ۱۰ هزار روستا شامل جابجایی و مقاوم‌سازی پایه‌های برق معابر روستایی، اصلاح و احداث روشنایی معابر عمومی روستاها، تقویت شبکه و تامین ولتاژ مطمئن مشترکان روستاها، اصلاح فرسودگی شبکه از جمله پایه و سیم و بازآرایی و تعدیل بار فشار ضعیف شبکه‌های روستایی است.
فعالیت‌های اجرایی این طرح از ابتدای سال آغاز شده و در فاز اول، بهینه‌سازی شبکه برق ۵۶۰ روستا در سراسر کشور در تاریخ بیست و یکم اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ پایان یافته و به بهره‌برداری رسید.
آنچه اهمیت دارد، استمرار تامین برق پایدار و قابل اتکا در روستاها به واسطه برنامه‌های بهسازی و بهینه‌سازی است و طرح «بهارستان» نیز با همین هدف به مرحله اجرا رسیده است.
از آنجایی که برق محور توسعه به حساب می‌آید، توجه ویژه به تامین برق روستاها و همچنین رفع مشکلات احتمالی روستاها در حوزه‌های تامین برق مطمئن و روشنایی می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت و توسعه پایدار در بافت روستایی باشد.
علاوه بر این، تحقق طرح جهادی بهسازی شبکه برق روستایی منجر به توسعه اشتغال و همچنین توجه به جنبه‌های گردشگری روستایی در کشور خواهد شد.
طرح تامین برق عشایر کوچ‌رو
بر این اساس، برای ارتقای کیفیت زندگی، بهبود نسبی رفاه جامع عشایر کوچنده کشور و صیانت از منابع زیست محیطی و به دلیل عدم دسترسی این قشر جامعه به شبکه برق سراسری، وزارت نیرو نسبت به تهیه سامانه‌های برق خورشیدی قابل حمل برای تامین روشنایی و برق سایر وسایل الکترونیکی کم مصرف با مشارکت ۱۰ درصد آورده خانوارهای عشایر کوچنده با اولویت عشایری که در سکونتگاه‌ها (ییلاق و قشلاق) از نعمت برق بی‌بهره هستند و در آینده‌ای نزدیک طرحی مبنی بر برق‌رسانی به آنها وجود نداشته باشد، با هماهنگی سازمان امور عشایر ایران اقدام کرده است.
تحویل ۱۱ هزار دستگاه به عشایر کوچ‌رو
در ۲۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ تعداد سه هزار نیروگاه کوچک خورشیدی به سه هزار خانواده عشایر در کشور تحویل و تا خرداد ۱۴۰۰ تعداد هشت هزار دستگاه دیگر نیز تحویل داده شده است.
بر اساس نظر کارشناسان، طرح «بهارستان» که با هدف تامین برق پایدار و قابل اتکا در روستاها به واسطه برنامه‌های بهسازی و بهینه‌سازی تدوین شده، یکی از مهم‌ترین طرح‌های اجرا شده در سال‌های اخیر بوده که اثرات آن در روستاها و جامعه عشایر کشور قابل مشاهده است.
از جنبه‌های مرتبط با این طرح می‌توان به حمایت از توسعه کسب و کارهای خانگی و صنایع خود بر روستاها با هدف بهبود معیشت، کمک به زدودن چهره فقر از مناطق کم برخوردار و به خصوص جمعیت روستایی کشور، زمینه‌سازی برای بهسازی و معرفی بافت‌های جذاب روستایی و رونق اشتغال، جلوگیری از مهاجرت به شهرها و بهبود توزیع جمعیت در کشور و افزایش جنبه های گردشگری بخصوص در روستاها با توجه به پایداری تامین برق به عنوان اصلی‌ترین زیربنای توسعه اشاره کرد.
