«حمیدرضا جانباز» روز یکشنبه در نشست خبری با محوریت تامین آب و برق کشور در ستاد وزارت نیرو افزود: تلاش ما از ۶ تا ۷ سال گذشته این بوده که به جای اعمال قطعی و یا جیره بندی آب، موضوع کمبود آب را با اعمال مدیریت فشار و نیز افزایش حجم مخازن مدیریت کنیم.
وی درباره وضعیت بارش‌ها گفت: امسال به لحاظ بارشی و درجه حرارت، سال خاصی در کشور است به گونه‌ای که در۶ حوضه اصلی آبریز شاهد کاهش بارش هستیم به طوری که بارش‌های امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۵۲ درصد کاهش یافته و نسبت به دوره بلندمدت ۳۷درصد کاهش اتفاق افتاده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ادامه داد: بیشترین کاهش بارش در حوضه شرق کشور و فلات مرکزی با ۵۳ درصد به وقوع پیوسته و کمترین بارش نیز در حوضه شمال غرب و در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با حدود ۱۳ درصد است.
جانباز خاطرنشان کرد: علاوه بر کاهش بارش در کشور، افزایش بی‌رویه و زودرس دما نیز موجب نگرانی‌هایی شده که مشکلاتی را در تابستان امسال به وجود آورده است.
وی ادامه داد: افزایش یا کاهش دمای هوا بر روی فعالیت کولرهای آبی اثر گذار است زیرا کولرها در مرکز فلات ایران طی ماه‌های گرم سال حدود ۱۱ درصد آب مصرفی را به خود اختصاص می‌دهند و هرچه خنک تر باشد این مصرف کاهش خواهد داشت که می تواند بر روند تامین آب اثرگذار باشد.
کاهش ۶۰ درصدی ورودی به سدهای کشور
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در باره شرایط سدهای تامین آب شرب گفت: تامین آب شرب حدود ۵۰۰ شهر و به‌طور دقیق ۴۶۷ شهر وابسته به منابع آب سدها هستند، میزان ورودی آب سدها در سال‌جاری آبی نسبت به متوسط سال گذشته ۶۰ درصد کاهش یافته و میزان حجم آب سدها هم ۳۴ درصد کاهش دارد.
جانبازادامه داد: تابستان امسال در برخی از استان‌ها وضعیت سختی وجود دارد که منجر به ناپایداری تامین آب در سطح شهرها شده است.
وی درباره تنش آبی گفت: اگر میزان تولید و مصرف آب برابر باشد وضعیت تنش آبی اطلاق می‌شود براین اساس در حال حاضر ۳۰۴ شهر در معرض تنش آبی هستند.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور خاطرنشان کرد: ۳۰۴ شهر در معرض تنش آبی و ۱۰۱ شهر در وضعیت قرمز تامین آب قرار دارند به این معنا که مصرف بالاتری از میزان تولید دارند.
به گفته جانباز، در سال‌های گذشته رقم شهرهای دارای تنش بسیار بالاتر بود به‌طوری که در سال ۹۴ حدود ۲۸۵ شهر در وضعیت قرمز تامین آب بودند.
وی در باره طرح های در دست اجرا برای مقابله با تابستان سخت، خاطرنشان کرد: پروژه و برنامه‌های مختلفی را برای پایداری و ارتقای کیفی آب در نقاط مختلف کشور اتخاذ کردیم که عمده آنها مربوط به بازسازی، افزایش حجم مخازن ذخیره، ارتقای کیفی، نمک‌زدایی آب شرب و تکمیل طرح‌های اولویت‌دار است.
بیش از ۸ هزار روستا آبرسانی سیار می شوند
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفت: در جایی که امکانات موجود نباشد، مجبور به استفاده از برنامه آبرسانی سیار هستیم و براین اساس تابستان امسال هشت هزار و ۴۰۵ روستا توسط ناوگان سیار آبرسانی می‌شوند.
استفاده ازهوش مصنوعی در ایستگاه های پمپاژ
جانباز در پاسخ به استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت تامین و توزیع آب گفت: در این زمینه اقدام های زیادی صورت گرفته به گونه‌ای که تعدادی از ایستگاه‌های پمپاژ مجهز به هوش مصنوعی شده اند.
وی شهر مشهد را در این زمینه پیشتاز دانست و افزود: استفاده از هوش مصنوعی در این شهر دستاوردهای خوبی به همراه داشته به گونه‌ای که توانسته در زمان اوج ورود مسافر به این شهر کنترل لازم را اعمال کند.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور درباره پیش بینی صورت گرفته برای تداوم خشکسالی تا ۵ سال آینده، خاطرنشان ساخت: پیش بینی زمان‌های طولانی چندان به صحت نزدیک نیست و نمی‌توان به آن اتکا داشت.
جانباز گفت: اما می توان روند تغییرات اقلیمی را محاسبه کرد و براین اساس منطقه خاورمیانه وارد شرایط سختی شده به این معنا که خشکسالی های بیشتر همزمان با ترسالی های با سیلاب های بزرگ در این منطقه خواهیم داشت.
وی ادامه داد: امکان دارد درسال های آینده هم با کم آبی روبرو باشیم و بر همین اساس برنامه ریزی ها براساس بدترین شرایط انجام شده است و امسال نیز برنامه پایش و مقابله با خشکسالی در دستورکار قرارداشت و براساس آن عمل شد.
مشکل طرح غدیر استان خوزستان اعتباری است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور درباره طرح غدیر و مشکلات موجود گفت: هدف از اجرای طرح غدیر قرار دادن آب با کیفیت در اختیار مردم استان خوزستان است. با توجه به اقتضائات بودجه‌ای کشور متناسب با ظرفیت موجود، این طرح به‌گونه‌ای مطرح شد که هم جمعیت بیشتری بهره‌مند شوند، هم این طرح با سرعت بیشتری تکمیل شود. در سال ۱۳۸۵ استارت طرح غدیر زده شد.
وی افزود: این طرح در فاز اول با استفاده از ظرفیت تصفیه‌خانه‌های موجود، آب با کیفیت را از تلمبه‌خانه قیصریه به آبادان و خرمشهر منتقل کرد. در گام بعد نقطه جمعیتی مهمی که تنها از آب کارون استفاده می‌کرد، مورد هدفگذاری قرار گرفت و در دو گام این کار انجام شد. پیمانکار این پروژه از بهترین پیمانکاران و ظرفیت‌های موجود کشور است.
جانباز ادامه داد: طرح غدیر، بزرگترین طرح آبرسانی کشور با بیشترین ظرفیت انتقال آب است، به‌طوری‌که تصفیه‌خانه‌ای که در این طرح تصویب کردیم ۲۵ مترمکعب در ثانیه ظرفیت دارد، یعنی پنج برابر هر کدام از تصفیه‌خانه‌های آب تهران است.
وی در خصوص سرانه مصرف نیز ادامه داد: مصرف آب شرب در کشور ۳۰۰ لیتر در روز بود که در حال حاضر این عدد در بخش خانگی به ۱۷۹ لیتر به ازای هر نفر کاهش یافته است، اما به نظر می‌رسد که هنوز جای کار دارد و می‌توانیم تا۳۰ لیتر دیگر این عدد را کاهش دهیم.
به گفته جانباز در کشورهای کم آب این عدد ۱۵۰ لیتر و در کشورهای پرآب ۲۵۰ لیتر است که در برخی جاها به ۳۰۰ لیتر در روز نیز می‌رسد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور افزود: در بخش آب شرب براساس بدترین سناریو برنامه ریزی می‌کنیم در سال آبی فعلی طبق پایشی که صورت گرفته برنامه‌ریزی انجام شده و نمی‌توان از اکنون برای درازمدت برنامه ریزی خشکسالی یا ترسالی را داشت.
تاسیسات مهم به دستگاه‌های ژنراتور و مولدهای اضطراری مجهز هستند
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور گفت: در حال حاضر تمام تاسیسات مهم مجهز به دستگاه‌های ژنراتور و مولدهای اضطراری هستند، اما در هیچ جای دنیا برای چاه‌های پراکنده در سطح شهرستان‌ها مولدهای اضطراری در نظر نمی‌گیرند، اما با همکاری توانیر تلاش کردیم که بخش‌هایی که احیانا قطع می‌شوند در مکان‌هایی که تامین کننده منابع آب هستند نباشند.
وی در خصوص مشکلات تامین آب سیستان و بلوچستان نیز گفت: طرح‌های آبرسانی زیادی را در سیستان و بلوچستان داریم و برای این مساله چند واحد آب شیرین کن و خط انتقال در نظر گرفته‌ایم که با همکاری شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، وارد مدار می‌شود. در تعدادی از استان‌ها نیز اقدامات خوبی انجام شده در ۲۰۰ روستا عملیات اجرای آبرسانی را داریم و بخش زیادی از آن را امسال وارد مدار می‌کنیم.
جانباز با بیان این‌که وضعیت در سیستان و بلوچستان حاد است و با توجه به این‌که عمدتا وابسته به منابع آب زیرزمینی هستند، اظهار کرد: در شهری به نام سیرکان با تانکر آبرسانی را انجام می‌دهیم اما طرح‌های آبرسانی برای این استان در حال اجرا است و باید گفت ۱۱ درصد طرح‌های آبرسانی کل کشور به این استان تخصیص یافته است.
