هفتههای پایانی دولت تدبیر و امید با تکمیل گازرسانی به روستاها و شهرهای کشور و بهرهمندی ۹۵ درصد جمعیت کشور از نعمت گاز همراه شده است.
گازرسانی به ۹۵ درصد جمعیت کشور البته در شرایطی محقق شده که این دولت، بدون استفاده از بودجه دولتی، با تکیه بر درآمد حاصل از صرفهجویی سوخت مایع، اعتبارات مورد نیاز برای گازرسانی را تامین کرد.
با این اقدام، بیش از ۲۰ هزار روستا از سال ۹۳ تا کنون گازدار شدند و اغلب استانهای کشور نیز به جمع استانهای سبز پیوستند.
در سال ۹۲ سالانه حدود ۱۱ میلیارد دلار سوخت مایع در کشور به مصرف میرسید که امکان جایگزینی با گاز طبیعی را داشت.
در ابتدا البته بیشتر گاز رسانی شهری مورد توجه بود زیرا با توجه به جادههای ارتباطی و وجود حاشیههای امن برای این جادهها، کار گاز رسانی به مراتب آسانتر بود. همین موضوع باعث شد تا سرعت گازرسانی شهری شتاب بگیرد تا درصد بهرهمندی جمعیت شهری کشور از گاز طبیعی تا سال ۱۳۹۲ به ۹۵ درصد برسد.
با این حال در گازرسانی روستایی فقط حدود ۵۴ درصد از جمعیت تا سال ۹۲ به شبکه گاز دسترسی داشتند. در آن سال در مجموع ۸۵ درصد از جمعیت ایران به شبکه سراسری گاز متصل بودند.
همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم در سال ۹۲، ایران با تحریمهایی مواجه بود که به دلیل پرونده هستهای به اقتصاد کشور تحمیل شده بود. این تحریم ها باعث شده بود تا صادرات نفت ایران کاهش داشته باشد و دسترسی به پول نفت نیز با مشکل همراه شود. مواردی که اعتبارات مورد نیاز برای طرحهای توسعهای را با فشار روبهرو می کرد. با این حال یکی از زمینههایی که نمیشد کار را در آن متوقف کرد، روند گاز رسانی بود.
ایجاد عدالت اجتماعی با گازرسانی روستایی
این موضوع علاوه بر آنکه عدالت اجتماعی را در شهرها و روستاها تا حدی محقق میکرد، همچنین میتوانست با افزایش روستاهای گازدار در کشور، امکان مهاجرت معکوس از شهر به روستا را نیز فراهم کند.
با توجه به اهمیت این موضوع اما همچنان کمبود منابع، مشکل مهمی بر سر راه تحقق آن بود. با ابتکار دولت یازدهم و همراهی مجلس شورای اسلامی اما در بودجه سال ۹۳، بندی اضافه شد که بعدها به بند «ق» شهرت گرفت.
بر اساس این بند، برای گاز رسانی در کشور، وزارت نفت هیچ بودجهای از دولت دریافت نمیکرد بلکه اعتبارات مورد نیاز از محل سوختهای مایعی که با گاز رسانی آزاد میشوند، تامین شد.
شتاب گازرسانی در مناطق روستایی و شهری سرعت گرفت تا آنجا که اکنون بیش از ۹۵ درصد از جمعیت کشور به شبکه گاز متصل هستند و به اصطلاح کشور سبز شده است.
همچنین درصد بهرهمندی جمعیت شهری کشور از گاز طبیعی تا پایان دولت دوازدهم به ۹۸.۴ درصد و درصد بهرهمندی جمعیت روستایی کشور از گاز طبیعی تا پایان این دولت به ۸۵ درصد خواهد رسید.
نکته مهم آن است که بدون استفاده از منابع دولتی، مجموع اعتبارات سرمایهگذاری شده در دولتهای یازدهم و دوازدهم برای گازرسانی، ۴۰هزار و ۷۴۱ میلیارد تومان برآورد میشود.
با سرمایهگذاری انجام شده در دولت تدبیر و امید، تعداد شهرهای گازدار شده در ۸ سال گذشته ۱۹۴ مورد بوده است. اما انقلاب واقعی در گازرسانی روستایی اتفاق افتاد و طی ۸ سال ۲۰ هزار و ۴۰۹ روستا به شبکه گاز متصل شدند.
این اقدام علاوه بر آنکه سوخت آسان و پاک را در اختیار روستاییان قرار داد، از تخریب محیط زیست و استفاده از چوب به ویژه در روستاهای استانهای غربی کشور جلوگیری کرد.
ایران سبز شد
در این مدت همچنین ۲ میلیون و ۴۱۷ هزار و ۵۹۶ خانوار نیز به جمع مشترکان گاز اضافه شدند.
با وجود اینکه اکنون ۹۵ درصد از جمعیت کشور تحت پوشش شبکه گاز قرار دارند و اهداف اصلی برای توسعه این صنعت محقق شده اما همچنان گازرسانی به ویژه در بخش روستایی در کشور ادامه دارد.
در آخرین گام، فردا با حضور رئیس جمهوری به صورت ویدئو کنفرانس، ۲ هزار و ۸۰۹ روستا با ۱۸۱ هزار و ۵۷۶ خانوار و اعتباری بالغ بر ۴ هزار و ۱۰۸ میلیارد تومان و ۲۱ شهر با۲۵۱ هزار و ۶۸۹ خانوار و اعتبار بالغ بر هزار و ۵۰ میلیارد تومان گازدار می شوند. ۴ هزار و ۶۶۴ صنعت با اعتبار هزار و ۱۷۳ میلیارد تومان نیز گازرسانی خواهد شد.
همچنین افتتاح ۷ واحد تاسیسات تقویت فشار گاز در استانهای تهران، خوزستان، فارس، بوشهر و سیستان و بلوچستان نیز در دستور کار است.
از سوی دیگر، فردا، واحد شیرین سازی برش سبک مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا بندر امام خمینی نیز افتتاح خواهد شد.
مجموع اعتبارات این طرح ها، ۱۴ هزار میلیارد تومان برآورد می شود.
نکته قابل توجه این است که «گازرسانی» کمک بزرگی به توسعه زیرساختها و ایجاد صنایع تکمیلی در روستاها کرده است و این اقدام چه در بعد احداث خطوط اصلی انتقال گاز و بهطور ویژه در مرحله ایجاد شبکه توزیع با پشتوانه سازندگان داخلی و با بهکارگیری متخصصان و نیروی کار ۱۰۰ درصد ایرانی انجام میشود.
ارزش افزوده ایجاد شده بهدلیل جایگزینی مصرف گاز به جای سوخت مایع، دستاورد ارزشمند دیگری به واسطه تولید گاز در پارس جنوبی است. تا چند سال پیش به دلیل کمبود گاز مصرف سوخت مایع بالا بود. به گفته وزیر نفت در سال ۹۲ نیروگاهها ۲۷ میلیارد لیتر سوخت مایع مصرف کردند، اما این عدد در سالهای اخیر به یک سوم تقلیل یافت و به ۹ میلیارد لیتر رسید که این مقدار باز هم کمتر میشود.