همانطور که افزایش ظرفیت تولید نفت نه تنها قدرت اقتصادی که قدرت سیاسی هر کشوری به شمار میرود، ظرفیت پالایش نفت خام نیز همین وضعیت را دارد.
اهمیت این موضوع آنچنان زیاد است که در دور قبلی تحریمها که با تایید شورای امنیت سازمان ملل بر ایران تحمیل شد، واردات بنزین به عنوان یکی از مهمترین مولفههای تحریم در دستور کار بود.
این در شرایطی بود که تحریم صادرات نفت به سختی واردات بنزین نبود و ایران در بدترین شرایط آن روزها حدود یک میلیون بشکه نفت در روز به صورت رسمی می فروخت.
تجربه آن تحریم باعث شد تا تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس و بهینهسازی و افزایش ظرفیت سایر پالایشگاههای کشور در دستور وزارت نفت دولت تدبیر و امید قرار گیرد.
طراحی تفصیلی پالایشگاه ستاره خلیجفارس سال ۱۳۸۲ آغاز شد، کلنگ پالایشگاه در سال ۱۳۸۵ به زمین خورد و باید تا سال ۱۳۸۹ به مرحله بهرهبرداری میرسید اما در عمل این اتفاق نیافتاد.
نکته مهم آن است که در آن سال ها خبری از تحریم نبود و به دلیل قیمت قابل قبول نفت در بازارهای جهانی، امکان تامین مالی پروژه وجود داشت.
با این حال پالایشگاه ستاره خلیج فارس در حالی که ۷ سال از آغاز ساخت آن میگذشت با پیشرفتی ۳۵ درصدی تحویل دولت یازدهم شد. اگرچه برخی از پیشرفت ۷۶ درصدی این پالایشگاه در آن زمان صحبت میکنند اما این پیشرفت مربوط به خط لوله، احداث آبگیر و ساختمان اداری بوده و عملا ساخت واحدهای عملیاتی پالایشگاه این میزان پیشرفت نداشته است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم در حالی که شدیدترین تحریمها بر ایران تحمیل شده بود، تکمیل این پالایشگاه در دستور کار قرار گرفت و با فازبندی آن تولید بنزین آغاز شد.
سرانجام در سال ۹۷ با بهرهبرداری از فاز ۳ این پالایشگاه، ایران نه تنها از واردات بنزین بینیاز شد که به جمع صادرکنندگان رسید.
نکته مهم این است که با بهرهبرداری از این پالایشگاه و سایر طرحهای پالایشی، علاوه بر آنکه ظرفیت پالایشی کشور ۲۷ درصد بالا رفت، کیفیت محصولات تولیدی نیز بیشتر شد.
سال ۹۲ در حالی طرفیت تولید بنزین ایران ۶۰ میلیون لیتر در روز بود که هیچ بنزینی با استاندارد یورو ۴ و ۵ در کشور تولید نمیشد. با افزایش ۹۱ درصدی ظرفیت تولید بنزین در ایران، در حال حاضر ظرفیت تولید بنزین یورو ۴ و ۵ در کشور ۹۰ میلیون لیتر چیزی معادل ۷۵ درصد از ظرفیت کل تولید بنزین ایران است.
در تولید گازوئیل نیز علاوه بر افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت تولید، روزانه توانایی تولید ۷۰ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۴ و ۵ در کشور وجود دارد. این در حالی است که تا پیش از دولت یازدهم و در سال ۹۲، هیچ گازوئیلی با این کیفیت در کشور تولید نمیشد.
علاوه بر محصولات پر طرفداری مانند بنزین و گازوئیل، در مجموع ظرفیت پالایشی نیز محصولاتی با کیفیتتر نسبت به سال ۹۲ تولید میکند.
تولید نفت کوره در حالی که سال ۹۲، روزانه ۸۰ میلیون لیتر بود، در سال ۹۹ این ظرفیت به ۶۵ میلیون لیتر رسیده که کاهشی ۲۳ درصدی را نشان میدهد.
با توجه به افزایش ظرفیت پالایشی در کنار توسعه گازرسانی باعث شد تا ظرفیت مازادی در سوخت مایع ایجاد شود.
این موضوع باعث شد تا ایران صادرکننده اول بنزین در بین کشورهای عضو اوپک باشد.