مجتبی پورمقدم، در جمع خبرنگاران با بیان اینکه میزان آب تجدیدپذیر کشور، حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال بوده و بر اساس برآوردهای صورت گرفته در سال ۹۵، سرانه آب تجدیدپذیر کشور به ازای هر نفر در سال ۱۴۵۰ مترمکعب است، گفت؛ همچنین سرانه آب مصرفی کشور ۱۲۴۷ مترمکعب به‌ازای هر نفر در سال است و از نظر سرانه مصرفی، مشابه امریکا و استرالیا هستیم.
وی با بیان اینکه از نظر میزان سرانه آب تجدیدپذیر و مقایسه این رقم، با سرانه آب مصرفی وضعیت مناسبی نداریم، گفت: نسبت سرانه مصرف بر سرانه آب تجدیدپذیر کشور بر اساس آخرین برآوردهای صورت گرفته در سال ۹۵ بالغ بر ۸۶ درصد بوده است، یعنی ما ۸۶ درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور را در طول سال مصرف می‌کنیم.
وی با بیان اینکه بر اساس گزارش اعلامی از سوی فائو، مصرف بیش از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر، یک فاجعه است و نباید بیش از ۴۰ درصد آب تجدیدپذیر برای مصرف برنامه ریزی شود؛ افزود: این درحالی است که ما بیش از ۲ برابر سقفی که باید برنامه‌ریزی مصرف شود را مصرف می‌کنیم.
این کارشناس مدیریت منابع آب با تاکید بر اینکه در نتیجه مصرف ۸۶ درصدی آب تجدیدپذیر کشور، تالاب‌های و رودخانه‌های ما خشک شده و نتیجه این اقدام، دیگر خشکسالی طبیعی نیست، بلکه دچار خشکسالی القایی شده‌ایم، گفت: کشاورزی حدود ۹۰ تا ۹۲ درصد مصرف آب کشور را به خود اختصاص داده و با وجود اینکه مباحثی چون آبیاری‌های نوین، تحت فشار و … در بخش کشاورزی اجرا شد، میزان مصرف آب در این بخش در مجموع کاهش پیدا نکرد، چرا که شاهد توسعه عرضی سطوح زیر کشت بودیم.
پورمقدم افزود: این درحالی است که قرار بود با تغییر سیستم‌های آبیاری، از مصرف آب بخش کشاورزی کاسته شده و آب صرفه‌جویی شده برای طبیعت و احیای آن، تخصیص یابد.
وی با بیان اینکه راهکار تولید آب ضرورتی انکارناپذیر است، گفت: نسبت آب تولیدی از روش‌های نامتعارف به مقدار مصرف، بسیار کم است، برای همین تولید آب از روش‌های نامتعارف، راهکار مناسبی برای رفع تنش‌های آبی نیست. باید میزان مصرف آب در بخش کشاورزی را کاهش داده و آب را در طبیعت آزاد کنیم، در این صورت اگر بتوانیم از آب شور دریا چیزی تولید کنیم و محصول آن در بازار مصرف، جای خود را باز کرده و از تقاضای برخی محصولات کشاورزی متعارف کاسته شود، آبی برای طبیعت خواهیم داشت که این کار با شورورزی امکان پذیر خواهد بود.
این کارشناس مدیریت منابع آب با بیان اینکه برای پایدارسازی نواحی مرزی و ساحلی کشور، باید منافع کشور به صورت عادلانه در این نواحی توزیع شود و ایجاد اشتغال پایدار، از مهمترین اقدامات در این زمینه خواهد بود که به استقرار و پایدارسازی جمعیت و رونق نوار ساحلی منجر می‌شود؛ ارزان‌ترین روش ایجاد اشتغال نیز کشاورزی است، افزود: توسعه نوار ساحلی در جهت تحقق اهداف پدافند غیرعامل است و هرچه توسعه نوارساحلی بیشتر محقق شود، بیشتر به رونق اقتصادی کشور کمک خواهد کرد.
پور مقدم با بیان اینکه در جنوب کشور بحث کانون‌های داخلی تولید ریزگرد مطرح است که شور ورزی با ایجاد فضای سبز می تواند کانون‌های داخلی ریزگرد را غیرفعال کند، گفت: عدالت در برخورداری، توسعه یافتگی، اشتغال‌زایی و پایداری مرزها از نتایج شور ورزی است.
وی با بیان اینکه آب‌هایی با شوری بیش از ۱۲ هزار میکروموس بر سانتیمتر برای کشاورزی رایج مناسب نیست؛ اما برای شور ورزی، آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد که درجه شوری آن بیش از این میزان است، گفت: شوری آب دریای آزاد حدود ۴۶ هزار واحد است، این عدد در چابهار ۵۳ هزار واحد، در بندرعباس ۵۸ هزار واحد و در بوشهر ۶۷ هزار میکروموس بر سانتیمتر است و می‌توان از این آب بسیار شور، برای تولید محصولات مختلف استفاده کرد.
این کارشناس مدیریت منابع آب با بیان اینکه شور ورزی رقیب کشاورزی معمولی و متعارف نیست، گفت: می‌توان با توسعه شور ورزی، دانه‌های روغنی، کود کشاورزی، علوفه مناسب دام و محصولاتی را تولید کرد که کاربردهای مختلفی در صنایع دارویی و غذایی دارند.
پور مقدم با بیان اینکه هیچ‌زمانی بیش از ۸ درصد روغن مورد نیاز کشور که در سال ۹۵ بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن بوده را در داخل کشور تولید نکرده‌ایم و بیش از ۹۰ درصد روغن کشور از خارج تأمین می‌شود، گفت: درحالی که با استفاده از شور ورزی، از آب شور دریا می‌توان دانه‌های روغنی مرغوبی به تولید رساند که بخش قابل توجهی از نیاز روغن کشور را پوشش دهد.
وی با بیان اینکه کشورهای حوزه خلیج فارس به بحث شور ورزی ورود کرده‌اند و در عربستان نخل‌هایی کاشته شده که با آبی با درجه شوری ۱۰ هزار میکروموس بر سانتیمتر، خرما تولید می کند، گفت: این اقدام مشترک ICBA دبی با وزارت کشاورزی عربستان است که ۸ گونه نخل شورپسند در این کشور کشت و بهره برداری می‌شود.
به گفته وی، همچنین در کشورهای مکزیک و اریتره، نمونه‌های موفق و با مقیاس بالا، شور ورزی توسعه یافته و گیاهانی با کاربری‌های متعدد به تولید رسیده اند.
این کارشناس مدیریت منابع آب با بیان اینکه در ایران نیز طرح مطالعات توسعه سواحل جنوب کشور از طریق شور ورزی در سال ۹۴ کلید خورد، گفت: از سال ۹۴ تا سال ۹۷، ۱۱ مزرعه شور ورزی در نوار ساحلی کشور ایجاد شد و نتایج بسیار مثبتی در تولید محصولات شورپسند داشته‌ایم اما متأسفانه با وجود نتایج مثبت این طرح که تلاشی شبانه روزی برای این اقدام دانش بنیان صورت گرفت، از سال ۹۷ با قطع ردیف بودجه، دیگر شاهد ادامه آن نبودیم، درحالی که در سال ۹۷ معیارهای طراحی نیز از نتایج مطالعات استخراج شده و آمخاده اجرا در مقایس‌های بزرگ‌تر بودیم.
پورمقدم با بیان اینکه ۳۴ میلیون هکتار اراضی شور در ایران داریم که با در نظرگیری ظرفیت نوار ساحلی، ۱.۵ میلیون هکتار زمین در نوار ساحلی جنوبی کشور با پتانسیل مناسب شور ورزی داریم، اظهار کرد: شور ورزی نیاز کشور بوده و حرکت به این سمت در آینده، اجتناب ناپذیر است و توسعه نوار ساحلی کشور با شور ورزی، علاوه بر هم‌گرایی بالا با محیط زیست، کمک به منابع آبی و راهکاری موثر برای کاهش تنش آبی کشور، اشتغال‌زایی خوبی برای مردم محلی داشته و به پایدارسازی و توسعه جمعیت در نوار ساحلی کشور کمک موثری خواهد کرد.
