رضا دهقان صبح امروز در نخستین کنفرانس ملی افزایش بهره‌دهی چاه‌های نفت و گاز در مرکز همایش‌های تخصصی شرکت ملی نفت ایران (باشگاه کوشک) اظهار کرد: بیش از ۱۱۰ سال از تولید نفت و گاز در ایران می‌گذرد و در این سال‌ها این صنعت با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده است، متأسفانه در چند دهه اخیر به دلایل مختلف از جمله جنگ تحمیلی، تحریم‌های بین‌المللی و کاغذبازی اداری داخلی سرعت توسعه این صنعت کُند شده است.
وی گفت: بر اساس تازه‌ترین گزارش آماری سالانه شرکت بی‌پی، ایران در سال ۲۰۲۲ با ۱۵۶ میلیارد بشکه نفت درجا (۹ درصد منابع نفت جهان) پس از ونزوئلا، عربستان و کانادا مقام چهارمین دارنده ذخایر نفت جهان را به خود اختصاص داده، اما با تولید هشت درصد نفت خام جهان، کشور ما مقام هشتم در بخش تولیدکنندگان را به خود تخصیص داده است.
مدیر امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه بیش از نیمی از ذخایر نفت خام جهان تاکنون برداشت شده است، افزود: تاکنون پس از ۱۱۰ سال ایران تنها کمی بیشتر از یک‌سوم ذخایر نفت خود را برداشت کرده است. به عبارت دیگر ایران در طول پنج دهه گذشته روزانه به‌طور میانگین نتوانسته بیشتر از ۴ میلیون بشکه نفت تولید داشته باشد.
دهقان تصریح کرد: همه شرکت‌های بزرگ جهان همچون مکنزی، شورون، بی‌پی و توتال مؤسسه‌های آینده‌پژوهی دارند. بر اساس بعضی از نمودارهای موجود در آمارهای این مؤسسه‌ها تا سال ۲۰۵۰ میلادی تقاضای نفت خام کاهش خواهد یافت، به عبارت دیگر ما در آینده مخازنی خواهیم داشت که هیچ‌وقت از آنها برداشت نخواهد شد و متروکه می‌شوند.
تا سال ۲۰۵۰ نیمی از خودروهای در حال حرکت در جهان برقی خواهند بود
وی اظهار کرد: بر اساس تازه‌ترین گزارش‌های اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) نیز سهم سوخت‌های فسیلی نسبت به سال‌های اخیر ۲ درصد کاهش و این روند ادامه خواهد داشت، بر اساس این گزارش، نفت خام تولیدی هم‌اکنون ۱۳ درصد در بخش پتروشیمی، ۳۰ درصد در بخش خانگی، تجاری و کشاورزی و ۶۰ درصد در بخش حمل‌ونقل مصرف می‌شود، از این رو با توجه به رشد صنعت برقی‌سازی در بخش حمل‌ونقل شاهد کاهش مصرف نفت خام در آینده خواهیم بود، به‌طوری که بر اساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۵۰ میلادی بیش از نیمی از خودروهای در حال حرکت در جهان برقی خواهند بود.
مدیر امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران افزود: بر اساس تازه‌ترین گزارش آژانس انرژی‌های تجدیدپذیر جهان (ایرِنا) هم‌اکنون سهم انرژی خورشیدی و بادی در جهان ۱۷ درصد است که این رقم در سال ۲۰۵۰ به ۷۰ درصد می‌رسد. بنده اعتقاد دارم استقبال جهان از انرژی‌های نو الزاماً به‌دلیل مسائل محیط زیستی نیست، بلکه تولید انرژی‌های نو نسبت به انرژی‌های فسیلی سود بیشتری برای شرکت‌ها و مؤسسه‌های مالی جهان دارد، برای نمونه هم‌اکنون برای تولید یک مگاوات برق در بخش انرژی‌های خورشیدی تنها ۳۶ دلار لازم است هزینه شود، در حالی که این هزینه در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی ۶۰ دلار است.
دهقان با تأکید بر اینکه به هیچ عنوان دوران نفت خام به پایان نرسیده و همچنان از این حامل انرژی استقبال خوبی در دنیا می‌شود، اظهار کرد: بر اساس آمارهای مؤسسه‌های آینده‌پژوهی شرکت‌های معتبر جهان نفت خام در آینده از یک کالای استراتژیک به یک کالای معمولی تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر، دوران طلایی و جذاب فروش نفت در حال حاضر است نه آینده.
وی ادامه داد: هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد نفت دنیا در آمریکا، روسیه، عربستان، کانادا و چین تولید می‌شود. این کشورها همچون چین (تولید روزانه ۴.۵ میلیون بشکه) با این روندی که نفت تولید می‌کنند سرانجام دو تا چهار دهه آینده منابع نفتیشان پایان می‌یابد و به اعتقاد بنده به‌طور حتم برای پس از آن، از هم‌اکنون به فکر سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های نو هستند.
گاز حامل انرژی مناسبی برای گذر از دوران انرژی فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر
مدیر امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران گفت: با وجود آنکه ایران یکی از دارندگان اصلی منابع گازی است و در چند دهه اخیر به‌شدت روی تولید آن تمرکز داشته اما هم‌اکنون سهم ما از تولید این حامل انرژی در جهان تنها ۶ درصد است. بر اساس تازه‌ترین گزارش بررسی آماری سالانه بی پی، در سال ۲۰۲۲ میلادی اوج مصرف گاز حداقل دو تا سه دهه پس از اوج مصرف نفت در آینده (۲۰۵۰) خواهد بود. از سوی دیگر ایران باید برای تأمین مصرف فزاینده داخلی خود در سال‌های آینده به فکر افزایش تولید گاز طبیعی باشد. به عبارت دیگر گاز یک حامل انرژی مناسب برای گذر از دوران انرژی فسیلی به انرژی‌های نو و تجدیدپذیر است.
دهقان با تأکید بر اینکه تا چند دهه آینده تقاضای مصرف سوخت‌های فسیلی به‌ویژه نفت خام کاهش خواهد یافت، اظهار کرد: هم‌اکنون باید بر شدت تولید از مخازن نفت خام سبک و مشترک بیفزایم. اگر قرار است در دهه‌های آینده نفت در مخازن باقی بماند و تولید نشود بهتر است آن نفت، نفت گران و سنگین (هزینه بالای توسعه) باشد. از سوی دیگر باید استفاده از روش‌های فناورانه در مخازن نفت و گاز، ایجاد جذابیت‌های سرمایه‌گذاری، بازنگری در قوانین و مقررات دست و پاگیر در دستور کار قرار گیرد.
