تابستان امسال هرچند کاهش مصرف در بخش خانگی به‌نوعی شرایط را برای تأمین بیشتر برق صنایع فراهم کرده و در ازای این کار نیز بالغ بر ۸۵۰ میلیارد تومان پاداش برای این گروه اختصاص یافت، اما همراهی بخش صنعت و کشاورزی در گذر تابستان بدون خاموشی را نمی‌توان نادیده گرفت. به نظر می‌رسد که این دو به‌نوعی لازم و ملزوم یکدیگر شده‌اند.
بر اساس آمار اعلامی از طرف توانیر، بخش کشاورزی تا شهریور ماه به طور متوسط ۲۳۰۰ مگاوات و صنعت حدود ۵۸۰۰ مگاوات با برنامه‌های پیک سایی در ساعت‌های اوج مصرف برق همراهی کرده‌اند، امسال ادارات نیز حدود ۷۰۰ مگاوات مصرف خود را کاهش داده‌اند. جدای از این حدود ۵۰۰ مگاوات مولدهای خود تأمین خود را در پیک‌بار به مدار آوردند. تعدیل ۳۰۰ مگاوات از مصارف روشنایی معابر در ساعات اوج بار شب از دیگر اقدامات انجام شده برای کاهش قطعی‌های برق است.
برای گذر از خاموشی تابستان سال آینده نیز پیش‌بینی شده حدود ۶۰۰۰ مگاوات ظرفیت جدید به توان تولید برق کشور افزوده شود که این برنامه افزایش ظرفیت شامل به مدار آوردن ۳۰۲۶ مگاوات واحدهای نیروگاه حرارتی جدید، ۱۴۷۸ مگاوات واحدهای نیروگاه جدید صنایع، ۸۵۰ مگاوات واحدهای نیروگاه تجدیدپذیر، ۲۹۰ مگاوات واحدهای نیروگاه تولید پراکنده مقیاس کوچک، ارتقای توان و بازسازی به میزان ۴۹۰ مگاوات از واحدهای نیروگاهی حرارتی موجود و ارتقای توان به میزان ۲۵ مگاوات واحد سوم نیروگاه برق آبی دز است.
همچنین مقرر شده تا تابستان سال آینده حدود ۳۰۰۰ مگاوات واحد نیروگاهی جدید توسط شرکت برق حرارتی اضافه شود، تفاهم‌نامه‌ای هم در ابتدای دولت سیزدهم بین وزارت نیرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای احداث نیروگاه توسط صنایع به امضا رسید، بر این اساس ۱۴۰۰مگاوات واحد نیروگاهی جدید تا پیک تابستان سال آینده توسط بخش صنایع احداث و وارد مدار خواهد شد.
تفاهم‌نامه ذکر شده در ابتدا برای احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه توسط صنایع بود که در حال حاضر صنایع بیشتری تمایل پیدا کرده‌اند تا نیروگاه احداث کنند و به‌تدریج این واحدها احداث و وارد مدار خواهند شد. برای پیک تابستان امسال واحد جدید نیروگاه سمنان از سوی صنایع راه‌اندازی شده است، همچنین پیش‌بینی شده برای پیک تابستان ۱۴۰۲ حدود ۸۵۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر نیز وارد مدار شود.
حدود ۲۹۰ مگاوات نیروگاه تولید پراکنده (نیروگاه‌های کوچک زیر ۲۵ مگاوات که به‌صورت محلی وارد مدار می‌شوند) برای تابستان سال آینده به بهره‌برداری خواهند رسید و برنامه ارتقای توان تولید نیروگاه‌های موجود نیز به ظرفیت ۴۹۰ مگاوات در دستور کار قرار گرفته است تا از این طریق نیز به ظرفیت تولید برق کشور در تابستان ۱۴۰۲ افزوده شود.
در همین راستا همایون حایری معاون برق و انرژی وزیر نیرو با اشاره به تابستان بدون خاموشی امسال، از تدوین ۱۴۰ برنامه برای عبور از دومین سال بدون خاموشی در وزارت نیروی دولت سیزدهم خبر داد و گفت: امسال با تدوین ۱۰۰ برنامه راهبردی توانستیم تابستان را بدون خاموشی سپری کنیم، با برگزاری جلسات متعدد با مدیران صنعت برق و برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای عبور از دومین سال بدون خاموشی، ۱۴۰ برنامه راهبردی را تدوین کردیم.
وی افزود: مدیران صنعت برق با تجربه سالیان گذشته خود بعد از پایان یافتن پیک بار تابستان ۱۴۰۱، پیشنهادات و برنامه‌ریزی‌های خود را در قالب ۱۴۰ برنامه راهبردی آماده و تقدیم وزیر نیرو کردند که بر اساس این برنامه، برای تمامی اقدامات این صنعت زمانبندی لازم در نظر گرفته شده، انجام کامل ۱۰۰ برنامه راهبردی امسال باعث عبور موفقیت آمیز از تابستان شد، این برنامه ۱۴۰ اقدامی که برای تابستان ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده در چهار محور “برنامه و اقدامات بخش تولید و تأمین برق”، برنامه و اقدامات بخش مدیریت مصرف و تقاضا”، “برنامه و اقدامات بخش شبکه‌های انتقال و فوق توزیع برق” و “همکاری‌ها و اقدامات ستادی” تدوین و تبیین شده است.
وی با اشاره به تقسیم بندی برنامه تابستان ۱۴۰۲ خاطرنشان کرد: برنامه و اقدامات بخش تولید و تأمین برق شامل ۲۵ برنامه در دو بخش “افزایش در میزان تولید و ظرفیت تأمین برق نسبت به اوج بار ۱۴۰۱” و “افزایش قابلیت اطمینان و آمادگی بخش تولید و تأمین برق”، “برنامه و اقدامات بخش مدیریت مصرف و تقاضا” شامل ۳۱ برنامه در دو بخش “اقدامات کاهش اوج مصرف برق از طریق مدیریت مصرف و تقاضا” و “توسعه و استمرار مدیریت مصرف و تقاضا و ارتقای سطح آگاه سازی و بهره وری در مصرف برق” است.
حایری ادامه داد: برنامه و اقدامات بخش شبکه‌های انتقال و فوق توزیع برق نیز شامل ۷۱ برنامه در دو بخش “اقدامات ضروری در رفع محدودیت های نقاط مشکل ساز در تابستان” و “افزایش سطح پایداری و آمادگی شبکه سراسری برق” و همکاری‌ها و اقدامات ستادی شامل ۱۳ برنامه از دیگر قسمت‌های برنامه‌ریزی برای برنامه تابستان ۱۴۰۲ است.
حدود ۸۰ درصد ظرفیت تولید برق کشور مربوط به نیروگاه‌های حرارتی، ۱۲ درصد متعلق به واحدهای برقابی و مابقی آن مربوط به نیروگاه‌های تجدیدپذیر، اتمی و مقیاس کوچک است که به فراخور شرایط فنی بایستی به صورت مستمر مورد تعمیر و نگهداری قرار بگیرند تا با حداکثر ظرفیت آماده تولید برق پایدار باشند، در راستای آماده‌سازی نیروگاه‌های حرارتی کشور امسال برای نخستین بار بیش از ۹۴ هزار مگاوات برنامه تعمیراتی پیش از شروع پیک مصرف برق تابستان به اتمام رسید و ضمن ثبت رکورد جدیدی در این بخش تمامی واحدها با حداکثر آمادگی در اختیار شبکه برق بودند.
بر اساس آمار وزارت نیرو، ۴۰ درصد مشترکان صنعت برق نسبت به سال گذشته انرژی کمتری مصرف کرده‌اند، انجام برنامه‌ریزی مدیریت مصرف برای حدود ۵۰ هزار واحد صنعتی در کشور موجب شد تا میزان مصرف برق ۹ صنعت بزرگ کشور در فصل تابستان امسال ۱۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش پیدا کند.
در مجموع باید گفت هرچند وزارت نیرو موفق به گذر از تابستانی بدون خاموشی شد اما این بدان معنا نیست که زمستان و تابستان پیش رو نیز بدون چالش سپری شود لذا پرونده کاری سنگینی برای این وزارتخانه تعریف شده که انتظار می‌رود دقیق و کارشناسی شده پیش برود تا در دو پیک آینده نیز با مشکل تامین برق مواجه نشویم.
