خراسان جنوبی از جمله استان‌هایی است که افزون بر داشتن بیش از ۳۰۰ روز آفتابی و قابلیت استفاده از این انرژی پاک، در معرض وزش بادهای فصلی به‌ویژه بادهای ۱۲۰ روزه سیستان قرار دارد که اخیرا از ۱۲۰ روز به ۱۷۰ روز هم رسیده است.
علاوه بر تابش ۳۰۰ روزه خورشید در پهنه کویر، خراسان جنوبی دارای دالان‌های بادی مناسب برای ایجاد نیروگاه است و شرایط مستعد اجرای طرح‌های انرژی‌های تجدیدپذیر را دارد، به عنوان مثال در بخش انرژی با وجود دالان بادی در مناطق مختلف شهرستان‌های مرزی درمیان، نهبندان و سربیشه، “آفریز قاینات” و “کجه و چهنوی فردوس” بهترین ظرفیت برای اجرای طرح نیروگاه‌های بادی است.
براساس تحقیقات به عمل آمده میانگین سرعت باد برای به‌صرفه بودن تبدیل انرژی باد به برق حدود ۲۳ کیلومتر در ساعت است در حالی که سرعت باد در برخی مناطق خراسان جنوبی نزدیک به ۳۳ کیلومتر در ساعت به عنوان بهترین شاخص است.
منطقه مرزی “درح” سربیشه یکی از بزرگترین حوزه‌های بادخیز خراسان جنوبی است که با کشور افغانستان هم مرز بوده و جزو مناطق بادخیز بسیار خوبی است که نه تنها تحت تاثیر بادهای ۱۲۰ روزه سیستان قرار دارد بلکه وزش بادهای دیگری به نام هرات نیز سبب می‌شود در بیشتر روزهای سال در این منطقه وزش باد را داشته باشیم.
تولید و صادرات برق با ساخت نیروگاه بادی
با توجه به این ظرفیت طی سال‌های گذشته مسوولان بر آن شدند تا با استفاده از این انرژی پاک و نصب توربین‌های بادی، به تامین برق منطقه و حتی صادرات برق مازاد به کشور افغانستان بپردازند که در همین راستا خرداد سال ۱۳۹۹ عملیات اجرایی نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی درح آغاز شد.
این نیروگاه شامل ۲۰ واحد توربین ۲.۵ مگاواتی است که با اعتبار ۶۰ میلیون یورو معادل هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حال احداث است و ۷۰ درصد این مشارکت از سوی شرکت مپنا و ۳۰ درصد توسط شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق خراسان تامین می‌شود.
میزان اشتغال در دوران ساخت این نیروگاه ۶ هزار و ۶۵۰ نفر روز و پس از بهره‌برداری ۲۵ نفر به‌صورت مستمر اعلام شده که در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار ساخته می‌شود.
در چند روز گذشته با نصب اولین توربین بادی این پروژه به مرحله دیگری از اجرا رسید و مدیرعامل شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر خراسان به عنوان مجری این طرح، پیشرفت فاز نخست آن را ۶۰ درصد و مجموع پیشرفت پروژه را ۱۵ درصد اعلام کرد.
این طرح که قرار بود ۲۲ ماه پس از آغاز عملیات اجرایی به‌طور کامل به بهره‌برداری برسد به دلیل نبود نقدینگی لازم روند اجرای آن به کندی پیش رفت و تا پایان سال جاری چهار توربین از مجموع ۲۰ توربین آن هم در صورت تامین اعتبار وارد مدار خواهد شد.
کمبود نقدینگی مهمترین مشکل پیش روی نیروگاه بادی درح
محمدعلی ضامن از نصب اولین توربین این نیروگاه بادی خبر داد و گفت: نیروگاه بادی «دُرح» شهرستان سربیشه در مجموع تاکنون ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی افزود: فاز نخست این طرح شامل چهار توربین ۲.۵ مگاواتی، ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تلاش ما این است که در صورت حمایت مسوولان در تامین نقدینگی تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد.
مدیرعامل شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر خراسان مهمترین مشکل پیش‌روی روند مطلوب اجرای این طرح را کمبود نقدینگی بیان کرد و گفت: تاکنون هیچ تسهیلاتی از استان برای اجرای این طرح پرداخت نشده و از محل صندوق توسعه ملی هم درخواست تسهیلات برای تسریع در اجرا را داشته‌ایم که تاکنون مبلغی پرداخت نشده است.
وی اظهار داشت: درخواست ما این است که ۳۰ درصد هزینه اجرای این طرح از محل آورده شرکت تامین شود و ۷۰ درصد هم تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی و منابع استانی در اختیار ما قرار گیرد.
ضامن گفت: در مجموع برای اجرای فاز نخست این طرح ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار باید هزینه کنیم که انتظار ما از مدیریت عالی استان توجه جدی به این طرح مهم است تا روند اجرای آن شتاب بگیرد.
وی ادامه داد: در مجموع هزینه اجرای این طرح ۶۰ میلیون یورو معادل هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
لزوم افزایش قیمت انرژی‌های تجدیدپذیر برای توجیه اقتصادی
مدیرعامل شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر خراسان اظهار داشت: به دلیل نوسانات نرخ ارز در چند سال اخیر، اکنون توجیه اقتصادی این طرح کاهش یافته و برای افزایش توجیه اقتصادی باید قیمت خرید انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش یابد.
وی گفت: در حال حاضر قیمت هر کلیو وات انرژی‌های تجدیدپذیر که توسط دولت از بخش خصوصی خریداری می‌شود، ۵۴۶ تومان است و برای سرمایه‌گذاران با توجه به هزینه زیاد در این بخش توجیه اقتصادی ندارد لذا برای توجیه اقتصادی حداقل باید هزار و ۵۰۰ تومان تومان خریداری شود.
ضامن با اشاره به اینکه احداث این نیروگاه علاوه بر استفاده از مزیت انرژی باد در منطقه، زمینه صادرات برق به کشور افغانستان را فراهم می‌کند افزود: احداث نیروگاه بادی باعث توسعه و رونق منطقه می‌شود از طرفی به پایداری شبکه برق نیز کمک می‌کند.
وی اظهار داشت: منطقه درح شهرستان سربیشه ظرفیت راه‌اندازی ۲ هزار مگاوات نیروگاه بادی را دارد که در صورت افزایش قیمت انرژی‌های تجدیدپذیر، رغبت سرمایه‌گذاری نیز بیشتر خواهد شد.
خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و مرکز شهرستان مرزی سربیشه با سه بخش مرکزی، مود و درح در ۶۶ کیلومتری بیرجند است.
