به گزارش پایگاه خبری آب و انرژی و به نقل از فارس ، زیرساخت تبادل برق ایران با کشورهای همسایه ۳۸۰۰ مگاوات معادل ۴ درصد ظرفیت اسمی همه نیروگاه‌های ایران است.
بنا براین گزارش ، اگر برنامه ششم توسعه در کشور اجرا شده بود، امروز ایران چهارراه برق غرب آسیا نام داشت و بخشی از درآمد ارزی کشور از محل تبادل برق به دست می‌آمد.اما با گذشت ۳ سال از پایان برنامه ششم ظرفیت تبادل برق ایران با کشورهای همسایه تنها ۳۸۰۰ مگاوات است. این در حالی است که سه همسایه ایران یعنی پاکستان، افغانستان و عراق در تأمین نیمی از انرژی مورد نیاز خود ناتوان‌اند و به‌شدت به انرژی نیاز دارند.
منظور از ظرفیت تبادل، زیرساختی است که به کمک آن شبکه برق دو کشور به هم متصل و امکان صادرات و واردات برق ایجاد می‌شود.طبق گزارش توانیر، از همین مقدار اندک ظرفیت تبادل برق ایران با کشورهای هم‌جوار هم استفاده نمی‌شود و در ۱۲ ماهه پارسال کمتر از ۱۰ درصد این ظرفیت مورد بهره‌برداری قرار گرفت.ماده ۴۹ قانون برنامه ششم توسعه می‌گوید که دولت موظف است، همه اقدامات لازم برای تبدیل‌شدن کشور به قطب برق منطقه را در دستور کار قرار دهد.در ایران صادرات برق به جز تولید نیروگاه‌های تجدیدپذیر جدید در انحصار توانیر است.معاون شرکت توانیر محمد الله‌داد انحصار در صادرات برق را حق توانیر دانسته و معتقد است که دولت تأمین برق بخش خانگی به‌صورت یارانه‌ای را برعهده دارد و از این محل سالانه چند هزار میلیارد تومان متضرر می‌شود و طبیعی است برای جبران بخشی از این ضرر صادرات در انحصار توانیر باشد.اما استاد دانشگاه سید دانیال آل‌هاشم می‌گوید که دولت باید از محل تغییر نظام تعرفه‌گذاری صنعت برق را تراز مالی کند و به انحصار در صادرات و واردات پایان دهد، اگر این بخش به کمک بخش خصوصی احیا شود درآمد توانیر هم کاسته نخواهد شد چون این درآمد از محل هزینه ترانزیت قابل احیاست.منطبق بر دستورالعمل صادرات برق تجدیدپذیر، متقاضی صادرات برق باید هزینه ترانزیت را به توانیر پرداخت کند اما اگر صادرکننده خود نسبت به توسعه زیرساخت تبادل اقدام کند، سرمایه خود را از محل تخفیف هزینه ترانزیت باز می‌گرداند. کارشناسان توسعه این شیوه به سایر انواع برق تولیدی از جمله برق حرارتی را مقدمه جهش ظرفیت تبادل برق کشور معرفی کرده‌اند.
