نفت سفید؛ سوختی کلیدی در زندگی روزمره

مقدمه

 به گزارش پایگاه آب و انرژی نفت سفید، با نام علمی Kerosene، یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های حاصل از پالایش نفت خام است. این سوخت با ویژگی‌هایی مانند اشتعال‌پذیری بالا، ذخیره‌سازی آسان و کاربرد گسترده، جایگاه مهمی در صنعت و زندگی روزمره دارد. از مصارف خانگی تا کاربردهای پیشرفته صنعتی، نفت سفید همچنان یکی از سوخت‌های استراتژیک در سراسر جهان به‌شمار می‌رود.

نفت سفید چیست؟

نفت سفید یک مایع شفاف با بوی خاص است که طی فرآیند تقطیر نفت خام در پالایشگاه‌ها تولید می‌شود. نقطه جوش آن معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه سانتی‌گراد قرار دارد. این سوخت در رده فرآورده‌های میانی طبقه‌بندی شده و دارای ترکیبی از هیدروکربن‌های سبک و نیمه‌سنگین است.

تاریخچه تولید و کاربرد نفت سفید

در قرن نوزدهم، نفت سفید به‌عنوان جایگزین روغن نهنگ در چراغ‌های روشنایی معرفی شد. با توسعه فناوری پالایش نفت خام، این سوخت به یکی از اصلی‌ترین فرآورده‌ها در دهه‌های ابتدایی صنعت نفت تبدیل شد. در مناطق فاقد دسترسی به برق، نفت سفید هنوز هم نقش حیاتی در روشنایی و گرمایش ایفا می‌کند.

فرآیند تولید نفت سفید از نفت خام

تولید نفت سفید از طریق تقطیر جز به جز نفت خام در برج‌های تقطیر انجام می‌شود. در این فرآیند، بخارهای تولیدشده از نفت در دماهای مشخصی در برج متراکم شده و نفت سفید در بخش میانی برج استخراج می‌شود. سپس این محصول از طریق فرایندهای پالایش تکمیلی، تصفیه و آماده مصرف می‌شود.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی نفت سفید

• رنگ: شفاف یا مایل به زرد

• بو: تند و مشخص

• چگالی: حدود ۰.۷۸ تا ۰.۸۳ گرم بر سانتی‌متر مکعب

• نقطه اشتعال: بین ۳۸ تا ۷۲ درجه سانتی‌گراد

• پایداری: ذخیره‌سازی بلندمدت و ایمن

کاربردهای نفت سفید

۱. مصارف خانگی

در بسیاری از کشورها، نفت سفید همچنان در پخت‌وپز، گرمایش و روشنایی استفاده می‌شود. بخاری‌ها و چراغ‌های نفتی در مناطق روستایی جایگزینی برای برق هستند.

۲. سوخت هواپیما

سوخت‌های جت مانند Jet-A و JP-8 از مشتقات نفت سفید هستند. این سوخت‌ها که از نفت خام پالایش می‌شوند، در هواپیماهای نظامی و تجاری کاربرد دارند.

۳. صنایع شیمیایی و حرارتی

نفت سفید به‌عنوان حلال، ماده شوینده و منبع گرمایش در صنایع مختلف استفاده می‌شود. حضور آن در این بخش‌ها، وابستگی بالای صنایع به نفت خام را نشان می‌دهد.

مزایای نفت سفید

• قیمت مناسب نسبت به سوخت‌های دیگر

• کاربرد گسترده در شرایط بدون دسترسی به گاز یا برق

• قابلیت ذخیره‌سازی و حمل آسان

• سازگاری با تجهیزات ساده و کم‌هزینه

چالش‌ها و محدودیت‌ها

• آلودگی هوا: احتراق ناقص نفت سفید ممکن است منجر به تولید دوده و گازهای آلاینده شود.

• خطرات ایمنی: به‌دلیل اشتعال‌پذیری، حمل‌ونقل و نگهداری آن نیازمند احتیاط است.

• رقابت با سوخت‌های نوین: در بسیاری از کشورها، نفت سفید جای خود را به برق، گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر داده است.

نتیجه‌گیری

نفت سفید، با وجود رقابت با سوخت‌های نوین، همچنان جایگاه ویژه‌ای در سبد انرژی جهانی دارد. این سوخت با اتکا به نفت خام، نقش مهمی در تأمین انرژی برای مناطق کمتر توسعه‌یافته ایفا می‌کند. توسعه فناوری‌های پالایشی و استفاده ایمن‌تر از نفت سفید می‌تواند نقش آن را در دهه‌های آینده حفظ کند.